Από τους Μαυραναίους καταγόταν ο ηγούμενος της Μονής Σπηλαίου. Λέγεται πως πήρε το όνομα του επί Τουρκοκρατίας, όταν οι Τούρκοι έπαιρναν τα παιδιά του χωριού και τα έκαναν γενίτσαρους και οι κάτοικοι συμπονώντας αυτά, τα φώναζαν “μαύρους νέους” (δηλ. άμοιρους νέους). Στην κοινότητα Μαυραναίων και στους οικισμούς της κατοικούν το χειμώνα 150 άτομα, ενώ το καλοκαίρι ο πληθυσμός φθάνει περίπου τα 500 άτομα, με κύριες πηγές εισοδήματος τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
Αξιόλογο φυσικό μνημείο της περιοχής αποτελεί ο ποταμός Βενετικός, στον οποίο υπάρχει πρόσβαση από ασφαλτοστρωμένο δρόμο Ν.-ΝΑ. των Μαυραναίων, που οδηγεί στην Πηγαδίτσα. Επίσης ΝΑ. των Μαυραναίων έχει κατασκευαστεί γεώφραγμα, όπου σχηματίστηκε όμορφη λίμνη, βάθους περίπου 15 μ. Στις πηγές “Νικ πηγάδι”, “Τσέλκος”, “Πηγαδούλια”, “Ζίβη”, “Παναγία-Προσοκήπια”, “Αγ. Τριάδα” κ.ά, κοντά στο χωριό, μπορεί κάποιος να δροσιστεί και να απολαύσει την υπέροχης ομορφιάς παρθένα φύση. Το Γυφτοπήγαδο και η Αργκόζια βρίσκονται κοντά στο Σταυρό. Κατάλληλες για πεζοπορία και αναψυχή είναι οι κορυφές της περιοχής “Ταμπούρι-Γλυκομελί” (920 μ.) μεταξύ Μαυραναίων-Σταυρού, “Έμορφή Ράχη” (850 μ.) 3,5 χλμ. Ν. και “Αντάν” (850 μ.) 2,5 χλμ. Ν. του Μαυρονόρους. Δάσος από δρύες και μαύρη πεύκη καλύπτει τμήμα της περιοχής των Μαυραναίων. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η τοποθεσία “Πέρδικα” μεταξύ Μαυραναίων και Μαυρονόρους, που φημολογείται ότι πήρε τ’ όνομα της από τον ομώνυμο στρατηγό του Φιλίππου.
Εκτός από τις φυσικές ο μορφιές, η περιοχή έχει να επιδείξει και αξιόλογες εκκλησίες. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η κεντρικήΜαυραναίοι εκκλησία του χωριού, που τιμάται στη μνήμη του Αγ. Δημητρίου. Στο τέμπλο της αναγράφεται η χρονολογία ίδρυσης (1818), ενώ σώζονται παλιές εικόνες, αγιογραφίες και κειμήλια. Λίγες εικόνες διασώζονται στα ξωκλήσΐα των Αγ. Αθανασίου και Αγ. Χριστόφορου. Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, το ξωκλήσι της Παναγίας χτίστηκε στη μνήμη της μητέρας ενός γενίτσαρου, ο οποίος χρηματοδότησε την κατασκευή του. Κάηκε από τους Γέρμανους και ξαναχτίστηκε το 1960. Στη θέση Παλιομονάστηρο, κοντά στην Παναγία Μαυραναίων, βρέθηκαν κίονες, ψηφιδωτά και θραύσματα πήλινων αγγείων.
Οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι της Κοινότητας διοργανώνουν την αναβίωση των εθίμων του Φανού, των Ρογκατσαρίων τις Απόκριες και εκδηλώσεις με χορό και γλέντι σε κέντρο την περίοδο των Χριστουγέννων και των Απόκρεω. Το Πάσχα στήνεται χορός στα ξωκλήσια με πασχαλινά τραγούδια, ενώ την Κυριακή του Θωμά επαναλαμβάνεται στην Αγ. Τριάδα του Μαυρονόρους και του Αγ.Πνεύματος μέσα στον οικισμό. Το μεγαλύτερο πανηγύρι των Μαυραναίων λαμβάνει χώρα το βράδυ του Δεκαπενταύγουστου, με τρικούβερτο γλέντι στο προαύλιο του κοινοτικού γραφείου, υπό τη συνοδεία παραδοσιακών μουσικών οργάνων και τη συμμετοχή πλήθους επισκεπτών.
Αγροτικό Τοπίο
Η θέα του Ολύμπου από τους Μαυραναίους
Επισκεφθείτε την εκκλησία του Αγ. Δημητρίου και τα ξωκλήσια της Παναγίας, του Αγ. Χριστόφορου και Αγ.Αθανασίου και της Αγ. Τριάδας στους Μαυραναίους καθώς επίσης και τις εκκλησίες της Αγ. Κυριακής και των Αγ. Θεοδώρων στο Μαυρονόρος.
Επιδοθείτε σε πεζοπορία στην γύρω περιοχή μέσω μονοπατιών και αγροτικών δρόμων και σε ποδηλασία και δείτε την τεχνιτή λίμνη του Χωριού μας.
Μη χάσετε το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου και όλες τις υπόλοιπες εκδηλώσεις του Πολιτιστικού Συλλόγου Μαυραναίων.
Έθιμα
Στην περιοχή αναβιώνουν δύο σημαντικά έθιμα:
-Τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων, το χωριό Μαυραναίοι Γρεβενών γιορτάζει καθώς πραγματοποιείται το έθιμο της γουρουνοχαράς όπου σερβίρονται τσιγαρίδες, κρασί και παραδοσιακές σπιτικές κουλούρες.
-Ανήμερα των Θεοφανείων, την τρίτη και τελευταία γιορτή του Δωδεκαημέρου (εορτών των Χριστουγέννων), αναβιώνει στην περιοχή το έθιμο των Φώτων, γνωστό σε πολλούς και ως “Κύριε Ελέησον” εξαιτίας της χαρακτηριστικής φράσης που ακούγεται κατα τη διάρκεια της όλης διαδικασίας.