Το Μουσείο Ελιάς Βουβών στην Κρήτη

Το Μουσείο Ελιάς Βουβών βρίσκεται πλησίον του Μνημειακού δένδρου της Ελιάς των Βουβών, στον οικισμό Πάνω Βούβες, με το οποίο αποτελεί ένα ενιαίο και αρμονικό σύνολο.

Στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό κτίσμα, στο οποίο διατηρούνται όλα τα χαρακτηριστικά στοιχεία μιας λιτής μεν, αλλά αυθεντικής, ευφυούς και λειτουργικής, λαϊκής αρχιτεκτονικής της περιοχής, η διάσωση της οποίας αποτελεί ένα από τους στόχους του Δήμου μας στα θέματα πολιτισμού. Παραχωρήθηκε στο Δήμο μας από την οικογένεια Παναγιώτη Καραπατάκη, η οποία το χρησιμοποιούσε σαν κατοικία.

Ακόμη, έχει το προνόμιο να βρίσκεται σε μία κατ’ εξοχήν ελαιοπαραγωγική περιοχή, στα κορφοβούνια της ενδοχώρας του Δήμου μας, όπου παράγονται τα ξακουστά και πολυβραβευμένα λάδια Κολυμβαρίου, τα οποία θεωρούνται από τα καλύτερα του κόσμου.

Στο μουσείο, ιδιαίτερη έμφαση δίδουμε στη διάσωση και ανάδειξη όλων εκείνων των στοιχείων, τα οποία έφθασαν μέχρι τα μέσα του περασμένου αιώνα (δεκαετία του ’50), αφού πορεύτηκαν επί πολλούς αιώνες ή και χιλιετίες, σε μια αδιάκοπη, καθημερινή και συνεχή σχέση ζωής με τους κατοίκους του τόπου μας και ξαφνικά εξαφανίστηκαν, όχι μόνο από τη ζωή τους, αλλά και από τη μνήμη τους, με συνέπεια σήμερα να υπάρχει απειλή κάλυψής τους με τη στάχτη της λήθης.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ξύλινο άροτρο, το οποίο εκτίθεται στην αίθουσα, την αφιερωμένη στην καλλιέργεια και επεξεργασία της ελιάς. Με αυτό καλλιεργούσαν τη γη, από την προϊστορική εποχή μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1950. Το ονομάζουν Ησιόδειο άροτρο, επειδή πρώτα το περιέγραψε ο Ησίοδος και του οποίου την ύπαρξη σήμερα ελάχιστοι θυμούνται.

Λόγω της ιδιαίτερα στενής και σημαντικής σχέσης του αρότρου με τη ζωή των κατοίκων του τόπου μας, αφού πάνω σε αυτό ίδρωσαν, ξεπάγιασαν και πάλεψαν για να καλλιεργήσουν τη μάνα γη ώστε να παράγει τα πολύτιμο λάδι, αλλά και πολλά άλλα προϊόντα, ο Δήμος μας φρόντισε να βρει μια σειρά από διάφορα δείγματα της εξέλιξης του αρότρου το οποίο χρησιμοποιούνταν τα τελευταία χρόνια πριν την εγκατάλειψή του, λόγω της εμφάνισης των μηχανοκίνητων γεωργικών ελκυστήρων. Τέτοια δείγματα αποτελούν το σιδηρούν άροτρο κλασικού τύπου, το άροτρο με ένα φτερό αναστροφής του εδάφους και στη συνέχεια με δύο φτερά, κλπ.

Το Μουσείο Ελιάς Βουβών έχει το μεγάλο προνόμιο να βρίσκεται δίπλα στο Μνημειακό δένδρο της Ελιάς των Βουβών, το αρχαιότερο δένδρο ελιάς στον κόσμο, το οποίο επισκέπτονται σήμερα 20.000 περίπου άτομα ετησίως, από όλο τον πλανήτη, με προοπτική ραγδαίας αύξησης των επισκεπτών. Είναι κηρυγμένο με την 603/17-2-1997 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Κρήτης «σαν διατηρητέο μνημείο της φύσης, λόγω του ιδιαίτερου αισθητικού, οικολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντός του».

Στην περιοχή του Δήμου μας, εκτός από την Μνημειακή Ελιά Βουβών, βρίσκονται ακόμη τουλάχιστον άλλα δέκα (10) μνημειακά ελαιόδενδρα, δηλαδή όσα όλα μαζί στην υπόλοιπη Κρήτη, τα οποία μαρτυρούν τη μεγάλη σχέση των κατοίκων της περιοχής με την ελιά, από τα βάθη της μακρινής αρχαιότητας.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, το Δημοτικό μας Συμβούλιο, έχοντας πλήρη επίγνωση της ευθύνης την οποία έχει, λόγω της σπουδαίας αυτής κληρονομιάς, αποφάσισε να επεκτείνει το παρόν μουσείο και να το αναβαθμίσει, με την μελλοντική μετατροπή του σε Μουσείο Ελιάς και Μεσογειακό Κέντρο Μελέτης Μνημειακών Ελαιοδέντρων. Ήδη ο Δήμος μας προχώρησε στην αγορά έκτασης 600 τ.μ. περίπου, πλησίον του μουσείου στον οικισμό Πάνω Βούβες, πέραν των λοιπών εκτάσεων τις οποίες έχει στην περιοχή και έχει αρχίσει την εκπόνηση των σχετικών μελετών για τον παραπάνω σκοπό.

 

Πηγή: olivemuseumvouves.com