Ποια είναι η ελληνική συνοικία της Κωνσταντινούπολης που στα τουρκικά ονομάζεται «Σωτηρία» (Φωτογραφίες)

Τα Ταταύλα ή Κουρτουλούς υπήρξαν μία από τις πιο πολυάριθμες ελληνικές συνοικίες της Κωνσταντινούπολης. Χτισμένα στην ευρωπαϊκή ακτή του Βοσπόρου ξεκίνησαν να κατοικούνται τον 16ο αιώνα, επί Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, προσελκύοντας εξαρχής τους ορθόδοξους πληθυσμούς. Το ελληνικό στοιχείο αναπτύχθηκε ιδιαίτερα από τα μέσα του 19ου αιώνα και μετά, διατηρώντας την ισχύ του ως και τη δεκαετία του 1960. Η τουρκική ονομασία για τα Ταταύλα είναι Κουρτουλούς και σημαίνει απολύτρωση ή σωτηρία.

Παρά την ευοίωνη προοπτική του ονόματός της, η συνοικία υπέστη μεγάλο πλήγμα κατά τη διάρκεια του πογκρόμ του Σεπτεμβρίου του 1955 εναντίον των Ελλήνων. Ακόμη και σήμερα όμως, σεβαστό ποσοστό της συρρικνωμένης Ελληνικής μειονότητας ζει στα Ταταύλα. Περίπου 1200 άτομα. Η ενορία του Αγίου Δημητρίου, αριθμεί τουλάχιστον 300 Ρωμιούς. Τα Ταταύλα βρίσκονται στο Ευρωπαϊκό κομμάτι της Κωνσταντινούπολης. Η συνοικία αυτή του Δήμου Σισλί, από την εκκλησία του Αγ. Δημητρίου και κάτω, ανήκει στο Δήμο Μπέϊογλού, είναι κτισμένη στον λόφο Παγκάλτι και εκτείνεται στους «πρόποδες» βορειοδυτικά του Πέρα, πάνω από το Κασίμ Πασά.

Η ονομασία Ταταύλα προέρχεται μάλλον από την Τούρκικη (ταταρική) λέξη tavla. «At tavlasi» σημαίνει σταύλος αλόγων. Οπότε, λένε «τα ατ τάβλα» έγινε Ταταύλα. Σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες η ελληνική λέξη σταύλος είναι η προέλευση. Πριν από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, η ακατοίκητη αυτή περιοχή χρησιμοποιούνταν από τους Γενοβέζους του Γαλατά για να φιλοξενεί τους στάβλους τους. Λίγο μετά την άλωση την περιοχή χρησιμοποιούσε ο σουλτάνος για τα άλογα του.

Γύρω στο 1530, επί Σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή, αιχμάλωτοι από τα νησιά του Αιγαίου, του Ιονίου και από την Πελοπόννησο μεταφέρθηκαν στην Πόλη. Οι περισσότεροι από αυτούς τους αιχμαλώτους ήταν ναυτικοί οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν ως εργατοτεχνίτες στα ναυπηγεία του Κασίμ Πασά στον Κεράτιο. Μετά την απόκτηση της ελευθερίας τους αρκετοί εγκαταστάθηκαν σε μια τοποθεσία που ονομάστηκε Ταταύλα. Ύστερα από την κατάκτηση της Χίου, πολλοί Χιώτες, έμποροι και εργάτες, πήγαν στα Ταταύλα.

Γύρω στα 1793 απαγορεύτηκε με αυτοκρατορικό διάταγμα η εγκατάσταση και η διαμονή στην περιοχή αλλόθρησκων και αλλοεθνών. Εξ ου και οι ονομασίες Gavur Tatavla (άπιστα Ταταύλα) ή Κüçük Atina (μικρή Αθήνα). Σε σύγκριση με τα Θεραπιά ή το Πέρα οι κάτοικοι στα Ταταύλα μάλλον χαρακτηρίζονταν ως φτωχοί, τουλάχιστον ως τα μέσα του 19ου αιώνα, όποτε η περιοχή αναβαθμίζεται λόγω της αύξησης του πληθυσμού και αρχίζει να θεωρείται η δεύτερη μετά το Πέρα σημαντική ενορία.

Κουρτουλούς. Το 1928 ξέσπασε μεγάλη πυρκαγιά και τα σπίτια που ήταν διώροφα-τριώροφα ξύλινα, υπέστησαν μεγάλες καταστροφές. Από τότε άρχισε να υπάρχει εισροή αλλοεθνών και έτσι πληθυσμιακά η περιοχή άρχισε να αλλάζει.

Πηγές: www.mixanitouxronou.gr www.tatavlasc.gr