Περιπλάνηση στη Σμύρνη και στο Αγιον Ορος

Εικόνες τοπίων, έργων τέχνης, πόλεων και νησιών, ναών και εικόνων, ιστορικών γεγονότων και αρχαιολογικών χώρων.

Σε λευκώματα, βιβλία τέχνης, ελκυστικές σε κάθε περίπτωση εκδόσεις, με προδιαγραφές υψηλής αισθητικής, που διεγείρουν τον αμφιβληστροειδή στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Η κρίση έχει μειώσει τον αριθμό των πολυτελών εκδόσεων, που άλλοτε, όχι πολύ παλιά, κατέκλυζαν τα βιβλιοπωλεία. Ωστόσο, προτάσεις υπάρχουν.

Μια σημαντική συλλογή εικόνων βρήκε τη «στέγη» της στην έκδοση «Εικόνες του αρχοντικού Τοσίτσα. Η συλλογή του Ευάγγελου Αβέρωφ». Εξήντα έξι έργα από το αρχοντικό Τοσίτσα στο Μέτσοβο, που καλύπτουν πέντε αιώνες (15ος-πρώτες δεκαετίες 20ού), περιλαμβάνονται στον τόμο, τον οποίο υπογράφει η καθηγήτρια Βυζαντινής Τέχνης Μαρία Βασιλάκη. Πρόκειται για εικόνες σπουδαίων καλλιτεχνών, όπως των Θεόδωρου Πουλάκη και Εμμανουήλ Τζάνε, από Κρήτη, Επτάνησα, Βόρεια Ελλάδα και Ηπειρο. Τιμή: 75 και 65 ευρώ, για σκληρό και μαλακό εξώφυλλο αντίστοιχα.

Ο Ντίκος Βυζάντιος κατάφερε να ξεφύγει το 1945 από την Ελλάδα του Εμφυλίου, με το θρυλικό πλοίο «Μαραρόα», και παρέμεινε μέχρι το τέλος στο Παρίσι, όπου εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της Διασποράς. Ενα ογκώδες λεύκωμα, έκδοση του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή, αποτελεί φόρο τιμής στον ξεχωριστό ζωγράφο. Περίπου τριακόσιες αναπαραγωγές έργων του, μαζί με πλούσιο αρχειακό υλικό, διατρέχουν τον τόμο «Ντίκος Βυζάντιος: 1924-2007», καλύπτοντας όλη τη διαδρομή του, από τα πρώτα χρόνια στο Παρίσι, την αφαίρεση στις δεκαετίες ’50 και ’60, μέχρι την επιστροφή στην παραστατική ζωγραφική. Ο πρόλογος του Φιλίπ Νταζέν, καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης στη Σορβόνη, και τα κείμενα των Φουκό, Ιονέσκο κ.ά., είναι κατατοπιστικά για τη ζωή και το έργο του.

H κοσμοπολίτικη Σμύρνη των αρχών του 20ού αιώνα, το σημαντικό λιμάνι της πόλης, η ζωή των Ελλήνων δίπλα στις άλλες κοινότητες που διακόπηκε βίαια το 1922, ξεδιπλώνονται στο φωτογραφικό λεύκωμα «Σμύρνη. Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900-1922» (εκδ. «Μίνωας», Μουσείο Μπενάκη, εταιρεία «Πρωτέας»). Βασίζεται στην ομώνυμη ταινία της Μαρίας Ηλιού, με ιστορικό σύμβουλο τον Αλέξανδρο Κιτροέφ, και στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, με αφορμή τα 90 χρόνια από την Καταστροφή της Σμύρνης. Τιμή: 29 ευρώ.

Στην «εκκλησία της ναυτιλίας και των ναυτικών», τον Αγιο Νικόλαο Πειραιά, αφιερώνει ο Γιώργος Ανωμερίτης το τελευταίο του ιστορικό λεύκωμα. Η ανέγερσή του στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα σχεδιάστηκε από τον Ιωάννη Λαζαρίμο, αρχιτέκτονα και του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Παρουσιάζεται λεπτομερώς η διακόσμηση, με νωπογραφίες, γλυπτά, όπως το Προσκυνητάρι των Αγίων Πάντων που σμίλευσε ο Ιωάννης Χαλεπάς, πατέρας του Γιαννούλη Χαλεπά, και εικόνες που υπογράφονται από αγιογράφους της Νέας Σκήτης της Μονής Αγίου Παύλου στο Αγιον Ορος. Εκδ. «Μίλητος». Τιμή: 25 ευρώ.

Τριάντα πέντε χρόνια συνεχούς και συνεπούς δουλειάς δύο ανθρώπων, με αποτέλεσμα την παραγωγή 750 ταινιών – θεμάτων, εκ των οποίων οι 280 αποτελούν τις αυτοβιογραφίες της σειράς «Μονόγραμμα» στη δημόσια τηλεόραση, καταγράφονται στην έκδοση με τίτλο «Αρχείο Γιώργου & Ηρώς Σγουράκη». Πρόκειται για ένα αρχείο – μνημείο ζωντανής ιστορίας της νεότερης Ελλάδας, μοιρασμένο στον τόμο σε έντεκα θεματικές ενότητες, όπως Μονογραφίες (Θεόφιλος, Σεφέρης, Ελύτης, Καζαντζάκης κ.ά.), Μονόγραμμα, Λογο-τεχνία κ.ά.

Ανδρος : Στο νησί των καπετάνιων

Επίκαιρο όσο ποτέ, το βιβλίο «Η ευποιία στην Ανδρο, 19ος-20ός αιώνας» της ιστορικού Ελένης Μπενέκη που περιγράφει το φαινόμενο της ευεργεσίας στην Ανδρο, αναδεικνύοντας έτσι το χρέος της κοινωνικής προσφοράς.

Ταξίδι στα όμορφα τοπία της Ανδρου μέσα από το λεύκωμα «Ανδρος άνωθεν»

Ενα νησί καραβοκύρηδων, η Ανδρος έχει να επιδείξει πολλά και μοναδικά παραδείγματα ευεργεσίας υπέρ του κοινωνικού συνόλου, τα οποία καταγράφονται στο πλούσια εικονογραφημένο βιβλίο. Εκδ. «Εταιρεία Ανδρίων Επιστημόνων».

Ευτυχής σύμπτωση για το όμορφο νησί, η έκδοση του καλαίσθητου λευκώματος «Ανδρος άνωθεν», σε κείμενα και επιμέλεια Γιώργου Ανωμερίτη και φωτογραφίες από ελικόπτερο του Γιάννη Γιαννέλου. Εκδ. «Μίλητος», τιμή 25 ευρώ.

Αρχιτεκτονική : Το θαύμα της αρχαίας τεχνολογίας στο Ηρώδειο

Το Ωδείο Ηρώδου Αττικού είχε στέγη. Το γνωστό μας Ηρώδειο, στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης, ήταν το μεγαλύτερο κλειστό θέατρο της ρωμαϊκής εποχής. Η κάλυψή του με ενιαία στέγη, χωρίς ενδιάμεσους στύλους, αν και μαρτυρείται από αρχαίες πηγές, θεωρήθηκε από επιστήμονες ανέφικτη. Γιατί ήταν γιγάντια. «Η γιγάντια στέγη». Ετσι θα τιτλοφορείται η μελέτη – λεύκωμα που αναμένεται να κυκλοφορήσει εντός των ημερών με την υπογραφή του Μανόλη Κορρέ, από τις εκδόσεις «Μέλισσα».

Ο γνωστός καθηγητής Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ, ο οποίος συμμετείχε και στην Επιτροπή Συντήρησης της Ακρόπολης, αποδεικνύει ότι το Ηρώδειο πράγματι είχε στέγη, παραθέτει σειρά παρατηρήσεων επί του κτιρίου που υποδεικνύουν τη γενική μορφή της στέγης.

Ο τόμος περιέχει σχέδια αναπαράστασης της στέγης και πληροφορίες για τη μεγάλης κλίμακας αρχαία οικοδομική. «Ενα κατόρθωμα της αρχαίας τεχνολογίας», όπως χαρακτηρίζεται στον υπότιτλο του τόμου. Γενικώς τα αρχαία ωδεία ήταν μικρά στεγασμένα θέατρα, με χαρακτηριστική ημικυκλική μορφή από πολύ υψηλούς τοίχους, για τη δημιουργία περιμετρικής ζώνης.

Το Ηρώδειο είχε το μέγεθος τεσσάρων μεγάλων θεάτρων της αρχαιότητας και 6.000 θέσεις. Για την ανέγερσή του στα 160-169 μ.Χ. χρειάστηκε να απαλλοτριωθούν τέσσερα οικοδομικά τετράγωνα και να επιλυθούν σύνθετα αρχιτεκτονικά προβλήματα. Ο τόμος 128 σελίδων περιλαμβάνει 42 σχέδια. Τιμή: 50 ευρώ.

Στο πλαίσιο της νεότερης αρχιτεκτονικής και με αφορμή την αναδρομική έκθεση Εμμανουήλ Βουρέκα, η «Μέλισσα» εξέδωσε πρόσφατα μια μονογραφία της Μάρως Καρδαμίτση-Αδάμη για το έργο του μοντερνιστή αρχιτέκτονα.

«Ο κόσμος του Εμμανουήλ Βουρέκα» εισάγει τον αναγνώστη στο σύμπαν του αρχιτέκτονα, το όνομα του οποίου έχει ταυτιστεί με την κοσμοπολίτικη πλευρά της Αθήνας, με κτίρια ορόσημα της πόλης, όπως το Χίλτον, με κομψές πολυκατοικίες των δεκαετιών ’50 και ’60 που «πρωταγωνίστησαν» στις ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες και με τουριστικές εγκαταστάσεις στις πλαζ της Βουλιαγμένης και της Γλυφάδας.

Το ξεφύλλισμα του τόμου μοιάζει με ένα ταξίδι στον χρόνο, που ξεκινά από τον Μεσοπόλεμο και φτάνει στο σήμερα. Τιμή: 58 ευρώ.

 

Πηγή: ethnos.gr