Οι Σαρακατσαναίοι αναβίωσαν τα «Αρνιά – Κατσίκια»

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έθιμα του Δωδεκαημέρου, αναβίωσε στην πλατεία της Κομοτηνής ο Μορφωτικός Σύλλογος των εν Θράκη διαβιούντων Σαρακατσαναίων.

Ο λόγος για το δρώμενο «Αρνιά – Κατσίκια», που αναβίωσε για δεύτερη φορά μετά το 2008 από νεαρά Σαρακατσανόπουλα.

“Αρνιά, κατσίκια,

πιδιά, ν’φάδες, γαμπροί,

’γεια, δύναμη, γρόσια

κι απ’ ούλα τα καλά. Κι τ’ χρόν’.”

 

Με αυτό το τετράστιχο ευχών, παιδιά και ενήλικες Σαρακατσαναίοι, την ημέρα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, γιόρταζαν τη γέννηση του Χριστού και υποδέχονταν το νέο έτος στα τσελιγγάτα τους.

Επισκέπτονταν τα κονάκια και έριχναν στην πυροστιά χλωρά πουρνάρια, τα λεγόμενα «πρατσατσίκια». Αν αυτά «πριτσιάναγαν», δηλαδή τριζοβολούσαν, αυτό ήταν σημάδι ότι «τα αρνιά θα βελάζουν», δηλαδή θα κάνουν πολλές γέννες. Αν όχι, προοιωνίζονταν κακή χρονιά για την αναπαραγωγή των κοπαδιών.

Τα παιδιά εισερχόμενα στα καλύβια ασπάζονταν εις ένδειξη σεβασμού τη δεξιά των μεγαλυτέρων, και δεχόταν τα «καλούδια», δηλαδή καραμέλες, χαρούπια, ξερά σύκα, καρύδια, μανταρίνια, κ.λπ.

Στους ενήλικες προσφέρονταν κρασί και φαγητό, και όλοι μαζί πιάναν το τραγούδι:

«Απόψε στο σπιτάκι μου είχα χαρά μεγάλη,

τον άγγελό μου γιόρταζα και τον Θεό δοξάζω,

και την Κυρά την Παναγιά πολύ την προσκυνάω,

να μου χαρίσει τα κλειδιά, κλειδιά του παραδείσου,

ν’ ανοίξω τον παράδεισο».

 

Οι Σαρακατσαναίοι πίστευαν πως όταν γεννήθηκε ο Χριστός, βοσκοί ήταν οι πρώτοι που πήγαν να τον προσκυνήσουν, και γι’ αυτό είναι ευλογημένοι.

Κατά το Δωδεκαήμερο, οι Σαρακατσάνες νοικοκυρές ζύμωναν τη «Χριστόκλουρα», με σχεδιασμένες με τα δάχτυλα, τα πιρούνια και τα μαχαίρια, παραστάσεις προβάτων, αλόγων, μαντριών, κ.λπ.

Για να κρατήσουν δε μακριά τα «παγανά», δηλαδή τους καλικάντζαρους, άναβαν από την παραμονή των Χριστουγέννων φωτιά την οποία δεν άφηναν να σβήσει για δώδεκα μέρες, κρέμαγαν πάνω από την πόρτα του καλυβιού κλαράκια αγριοτριανταφυλλιάς, παλιουριάς και κρανιάς, ενώ έριχναν στην πυροστιά αλάτι το σκάσιμο του οποίου τρόμαζε τα «παγανά».

 

Πηγή: inkomotini.blogspot.gr