Κλείσιμο Χάρτη 

  Χάρτης/Αναζήτηση Συλλόγων 

Arif Karatza from Didymoteichon playing zournas, Music Library of Greece of the Friends of Music Society, CC BY-NC.

Εκμυστηρεύσεις του τελευταίου ζουρνατζή στην Βόρεια Ελλάδα

Έχετε κάποια απορία ή παρατήρηση για το παρόν περιεχόμενο; Θα χαρούμε να σας ακούσουμε!

Κατά την διάρκεια έρευνας η οποία πραγματοποιήθηκε στην νομαρχία του Έβρου το 1996 για το “Θρακικό” πρόγραμμα της Μουσικής Βιβλιοθήκης Ελλάδος, εντοπίστηκε και ηχογραφήθηκε μονάχα ένας παίκτης ζουρνά. Το όνομά του ήταν Αρίφ Καρατζά, γεννημένος το 1923 στην Κυανή, και διέμενε στο Διδυμότειχο στην Βόρεια Ελλάδα.

teleutaios zournatzix voria ellada

Εδώ μπορείτε να ακούστε την μουσική του καθώς να διαβάσετε αποσπάσματα απο συνεντεύξεις του σχετικά με την τέχνη του.

“Είμαι αυτοδίδακτος. Παίζω καβάλι (μικρή ξύλινη φλογέρα) από μικρό παιδί. Έπαιζα και γκάϊντα όταν ήμουν μικρός και φυλούσα τα πρόβατα. Μετά την γκάϊντα αποφάσισα να κάνω μια αλλαγή και ξεκίνησα να παίζω ζουρνά. Ξεκίνησα να παίζω απο μόνος μου […] Αν ξεκινήσεις απο νεαρή ηλικία, μπορείς να μάθεις μια επιδεξιότητα. Ένας μεγάλος άνθρωπος είναι όπώς ένα στέρεο κομμάτι ξύλου: μπορείς να το λυγίσεις; Φυσικά και δεν μπορείς! Όμως αν το ξύλο είναι ακόμα αρκετά ευλύγιστο, μπορείς να το κάνεις κάτι […]. Εγώ δεν έμαθα να παίζω απο κάποιον μεγάλο δάσκαλο. Είχαμε έναν [ο οποίος έπαιζε ζουρνά], όμως αρνήθηκε να με παίρνει μαζί του για να μην μάθω να παίζω. Τον ελεγαν Αμέτη. Του έλεγα “μια μέρα θα πεθάνεις, δεν μπορείς τουλάχιστον να μας διδάξεις κάτι, είσαι δάιμονας, δεν είσαι δάσκαλος! Δεν μπορείς να πάρεις τα χέρια σου μαζί σου, ξέρεις! Δείξε μας πώς να παίξουμε ένα τραγούδι, την προέλευσή του και πώς παίζεται”. Αν πάρω ένα κόμματι και ξεκινήσω έναν δρόμο με αυτό το κομμάτι, θα μπορέσω να βρω ένα τέλος σε αυτόν τον δρόμο;”

Arif Karatza: zournas, Ismail Zakir: daouli, Music Library of Greece of the Friends of Music Society, CC BY-NC.

“Κάθε πόλη και κάθε χώρο έχει τον δικό του τρόπο, το δικό του σύστημα, με τον ίδιο τρόπο και το κάθε τραγούδι έχει τον δικό του ήχο […] Εδώ έχουμε διάφορα πρότυπα, εγώ παίζω από εδώ, απο την Ορεστιάδα και πάνω. Γύρω στην Ριζιά, Καστανιές, από εκεί και πάνω […] και απο Χειλά και πάνω. Δεν πάιζω μακριά”

Ακούστε το τραγούδι “Ζωναράδικος” απο τους: Αρίφ Καρατζά – ζουρνά, Ισμαήλ Ζακίρ – νταούλι, Music Library of Greece of the Friends of Music Society, CC BY-NC.

“Δεν πρέπει να μπερδεύετε τον ζουρνά με το κλαρίνο. Το κλαρίνο ακούγεται αρκετά διαφορετικά, έχει διαφορετική έλξη. Ο ζουρνάς έχει μόνο τρύπες, δεν έχει κουμπιά [κλειδιά, όπως το κλαρίνο]. Τα κουμπιά είναι σκλήρή δουλειά! Αλλά εκείνη την εποχή, όταν εγώ ήμουν μικρός, δεν έβρισκες κλαρίνο. Τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Τι θα έκανα με ένα κλαρίνο τώρα; Πλέον είναι αργά. Γκάϊντες και νταούλια – είναι ξεπερασμένα πια!

Στις μέρες μας, οι άνθρωποι δεν έχουν το ίδιο μεράκι για μάθηση, μαθαίνουν να παίζουν κλαρίνο. Οι παλιοί καλοί παίκτες του νταουλιού έχουν πια πεθάνει, όπως επίσης και οι ζουρνατζήδες. Τώρα απλώς παίζουν κλαρίνο, και όλα αυτά έχουν χαθεί. Είμαι ο μόνος, δεν υπάρχουν άλλοι ζουρνατζήδες [..]. Κανείς δεν θέλει τον ζουρνά πια – αυτές οι μέρες τελείωσαν!”

Ακούστε το τραγούδι “Καρσιλαμάς” απο τους: Αρίφ Καρατζά – ζουρνά, Ισμαήλ Ζακίρ – νταούλι, Music Library of Greece of the Friends of Music Society, CC BY-NC.

της Μαριάννας Αναστασίου
Πηγή: Λάμπρος Λιάβας, Μουσικές της Θράκης Μια Διεπιστημονική Προσέγγιση: Έβρος, Οι Φίλοι της Μουσικής Κοινωνιας, Αθήνα, 1999, σελ. 259-264.
All material to be used under CC BY-NC licence.
Μετάφραση κειμένου για το Τόποι & Τρόποι: Στέλλα Σπανού

Πηγή:

Σχόλια Χρηστών

x

Δείτε Επίσης

Οριστικό: Τέλος τα πανηγύρια μέχρι το τέλος Ιουλίου – “Για τον Αύγουστο βλέπουμε”

Τι αποφάσισαν οι λοιμωξιολόγοι - Η εισήγηση στην κυβέρνηση