Κλείσιμο Χάρτη 

  Χάρτης/Αναζήτηση Συλλόγων 

Η κατάρα στην Σαμοθράκη

Τοποθεσία: Σαμοθράκη Νομός: ΕΒΡΟΥ Περιφέρεια: Ανατολική Μακεδονία και Θράκη Φυλή: Θρακιώτες

Έχετε κάποια απορία ή παρατήρηση για το παρόν περιεχόμενο; Θα χαρούμε να σας ακούσουμε!

Από όλα τα είδη του προφορικού λαϊκού λόγου (μη εξαιρουμένου ακόμα και των τραγουδιών και των παραμυθιών) το πιο πληθωρικό και μέχρι σήμερα ζωντανό στην Σαμοθράκη είναι οι κατάρες. Οι κατάρες ανήκουν στις μικρομορφές της λαϊκής λογοτεχνίας και δεν χωρά αμφιβολία πως πρόκειται για ένα φαινόμενο διατοπικό και διαχρονικό. Η κατάρα συνεξετάζεται συνήθως με την ευχή γιατί αποτελούν τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος.

Στην Σαμοθράκη η κατάρα λέγεται και “ευχή”.

Το γλωσσικό μέρος της κατάρας αποτελεί μόνο την μια της πλευρά. Η άλλη περιλαμβάνει και τις απαραίτητες χειρονομίες, μορφασμούς, αλλοίωση της φωνής, αφαίρεση του καλύμματος της κεφαλής, ρίξιμο κρασιού στην γη, κυρίως την φωνητική εκφραστικότητα, πράξεις που, άσχετα αν οι περισσότερες από αυτές δεν επιβεβαιώνονται σήμερα στην Σαμοθράκη, σχετίζονται προφανώς με τον μαγικό της χαρακτήρα.

Οι κατάρες λέγονται για όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας και για διάφορες περιπτώσεις. Το κακό όμως δεν εξαντλείται στον θάνατο και στην ταφή. Συνεχίζεται και μετά θάνατον. Έχουμε το φαινόμενο της μεταφυσικής τιμωρίας, αλλά φαίνεται ότι δεν είναι αυτή το χειρότερο. Το χειρότερο έχει να κάνει με το ασυγχώρητο των πράξεων από θεούς και ανθρώπους, ασυγχώρητο που ενοχλεί διότι επισύρει τον αιώνιο κοινωνικό διασυρμό. Πρόκειται για την μεταθανάτια σπίλωση της μνήμης που εκφράζεται με δυο τρόπους:

α) με την βεβήλωση του τάφου: “να’χ’σκατά στου κβούρ’τ’” και
β) με την παραδειγματική άρνηση των θεϊκών και φυσικών δυνάμεων να δεχτούν την ταφή και την φυσιολογική της κατάληξη: “ν’απουμείν’ς αλίουτους” και ακόμα πιο τρομακτικά “να σι φ’τα (να σε φτύνει) η γης κι να μη σι δέχιτι.”

Τάσος Κυριακίδης

Τάσος Κυριακίδης

Ερευνητής της λαογραφίας του Παγγαίου και της Σαμοθράκης. Γεννήθηκα στους Φιλίππους Καβάλας. Τα ενδιαφέροντά μου από μικρή ηλικία είναι η ενασχόλησή μου με την ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου μου. Η ιδιαίτερη φύση της δουλειάς μου με έφερε πολύ κοντά σε διάφορα μέρη της Ελλάδος που δεν είχα ξανακούσει και έτσι με κίνησε το ενδιαφέρον να μάθω και να ρωτήσω για τον πολιτισμό τους, όπου πολλές φορές το ενδιαφέρον αυτό με οδηγούσε σε καταγραφή και έρευνα κάποιον περιοχών όπως η Τήλος, η Κάλυμνος κ.α.

Με το νησί της Σαμοθράκης από την αρχή ασχολήθηκα πιο επιστημονικά ώστε να φτάσω σε σωστά αποτελέσματα και μέσα από την έρευνα μου και τις καταγραφές μου να φτάσω στην ‘’προώθηση’’ της λαογραφίας του νησιού. Το χωριό μου είναι πλησίον του όρους Παγγαίου, τα βιώματά μου είναι πολλά όπου και αυτά με οδήγησαν να προβώ σε μια πιο έγκυρη έρευνα μέσα από πολλές καταγραφές.

Σχόλια Χρηστών

x

Δείτε Επίσης

“Ήρθεν ο Μάης” _ “Λυγαριά” (Τρεχαντηράκι) (Σέριφος)

Από το αρχείο της ΕΡΤ και τον Σταύρο Σπηλιάκο