Κλείσιμο Χάρτη 

  Χάρτης/Αναζήτηση Συλλόγων 

Κουκαράς, το έθιμο για τη διαφύλαξη της νηστείας την περίοδο της Σαρακοστής στον Πόντο

Τοποθεσία: Πόντος Περιφέρεια: Αλησμόνητες Πατρίδες Φυλή: Πόντιοι

Έχετε κάποια απορία ή παρατήρηση για το παρόν περιεχόμενο; Θα χαρούμε να σας ακούσουμε!

Ένα ποντιακό έθιμο για τη διαφύλαξη της νηστείας ήταν ο «κουκαράς». Ήταν μια επινόηση των ευρηματικών Πόντιων μανάδων, για να μπορούν να φοβίζουν τα παιδιά τους ώστε να μην υποκύπτουν σε γευστικές ατασθαλίες και να συνεχίζουν να κρατούν τη νηστεία μέχρι το Πάσχα.Ο κουκαράς αποτελούνταν από ένα μεγάλο κρεμμύδι (ή πατάτα), πάνω στο οποίο κάρφωναν εφτά φτερά κότας ή κόκορα.

Εφτά φτερά, όσες και οι εβδομάδες της νηστείας. Αυτό το ιδιαίτερο «σκιάχτρο» το κρεμούσαν στο ταβάνι τα ξημερώματα της Καθαράς Δευτέρας, και το πρωί, όταν τα παιδιά ξυπνούσαν, το αντίκριζαν με δέος και φόβο να κρέμεται και να κουνιέται στο ταβάνι! Η απειλή ήταν ότι αν τα παιδιά δεν συμμορφώνονταν με την τήρηση της νηστείας, θα τα έτρωγε ο κουκαράς. Κουνιόταν και περιστρεφόταν καθώς τον φυσούσαν με τρόπο οι μητέρες, και αποτελούσε μεγάλο φόβητρο για τα μικρά παιδιά. Για το έθιμο αυτό υπήρχε το ρητό

«Ρίζα μ’, ωρία παίρετεν τυρίν για βούτερον και τρώτεν,
αμάν θα χολιάσκεται και θα σείεται ο κουκαράς!».

Μετά το τέλος κάθε εβδομάδας αφαιρούσαν από τον κουκαρά ένα φτερό, κι έτσι ήξεραν πόσες εβδομάδες απομένουν μέχρι το Πάσχα. Το Μεγάλο Σάββατο, «ξεπουπουλιασμένος» πια, ο κουκαράς αποχωρούσε για να επιστρέψει ένα χρόνο αργότερα.

  • Κείμενο: Κώστας Τσενκελίδης, 1. Τροφές που καταλύουν τη νηστεία
  • Τα σκίτσα του Χρήστου Γ. Δημάρχου προέρχονται από την έκδοση Ο ελληνικός Πόντος – Μορφές και εικόνες ζωής, Αθήνα 1947

Πηγή:

Σχόλια Χρηστών

x

Δείτε Επίσης

Σάββατο του Λαζάρου στην Αιανή Κοζάνης

Το έθιμο ανήκει στην κατηγορία των γυναικείων χορευτικών δρώμενων