Πυλαία

Η Πυλαία είναι προάστιο και πόλη του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης. Έχει έκταση 26.362 στρέμματα και ο πληθυσμός της, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, είναι 22.744 κάτοικοι ενώ ο πραγματικός πληθυσμός της υπολογίζεται σε 50.000. Είναι σχετικά αραιοκατοικημένη περιοχή με μεγάλες εκτάσεις πράσινου και 4,5km ακτών στο Θερμαϊκό κόλπο. Είναι ο μεγαλύτερος σε έκταση Δήμος του Πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης και ο τρίτος σε έκταση μη – καποδιστριακός Δήμος στην Ελλάδα. Συνορεύει ανατολικά με το Πανόραμα, με το οποίο ανήκουν στον ίδιο δήμο, και δυτικά με το Δήμο Καλαμαριάς και στα δυτικά με τον Δήμο Θεσσαλονίκης.

Η αρχαία ονομασία της Πυλαίας είναι Στρέψα ενώ κατά την Βυζαντινή εποχή και την Τουρκοκρατία είναι γνωστή ως Καπουτζήδα που σημαίνει καστροφύλακες. Σε όλη τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας ανήκε διοικητικά στο ναχιγιέ της Καλαμαριάς. Το σημερινό της όνομα καθιερώθηκε από το 1927, θυμίζοντας και πάλι την ιδιότητα των κατοίκων της να φυλούν τις Πύλες της Θεσσαλονίκης. Προστάτης του χωριού ήταν και είναι μέχρι σήμερα ο Προφήτης Ηλίας, η γιορτή του στις 20 Ιουλίου, γιορτάζεται με ένα μεγάλο πανηγύρι κατά τη διάρκεια του οποίου λαμβάνουν χώρα διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως συναυλίες κ.α. Τα ήθη και τα έθιμα, ιδίως του γάμου, αρραβώνα, γέννησης, αλλά και του θανάτου θυμίζουν σε πολλά την Αρχαία Ελλάδα. Όπως άλλωστε παρατηρείται, η γυναικεία φορεσιά της περιοχής, ο «σαγιάς», έχει καταβολές από το Βυζάντιο.