Γωνιά

Η Γωνιά βρίσκεται 10 χλμ. από το Ρέθυμνο στον παλιό δρόμο προς Επισκοπή, σε υψόμετρο 220 μ., ανήκει στον Δήμο Ρεθύμνου με 331 κατ. (απογρ. 2011). Το 2001 είχε 384 κατ. και ανήκε στον Δήμο Νικηφόρου Φωκά, με έδρα του Δημαρχείου στον Αθάνατο (Αγ. Ανδρέα).
Χτίστηκε επί Ενετοκρατίας γύρω στα 1350-1400 από ντόπιους Κρητικούς, που ήρθαν από τα γύρω χωριά, αλλά και απ’ αυτούς που έμεναν στη θέση «Κεφάλα».
Εγκαταστάθηκαν σε μια γωνιά του μικρού κάμπου, που ονομάστηκε Μικρή Γωνιά (σε διάκριση από τη Μεγάλη Γωνιά ή Ασή Γωνιά).
Αναφέρεται για πρώτη φορά το 1577 ως Μικρή Γωνιά και το 1583 με 121 κατ., ενώ το 1630 ως Μικρογωνιά (από το Βασιλικάτα).
Το 1633 οι Γωνιανοί με αρχηγό το Μιχελή Λίτινο, έστειλαν φρουρούς, σύμφωνα με την υποχρέωση των σκοπιών στην κορυφή των Βεδέρων, αλλά και των γύρω χωριών. Η Γωνιά το 1925 αναγνωρίστηκε κοινότητα, όπου περιελάμβανε και τον οικισμό Αγ. Ανδρέα (ΦΕΚ 27/25 τ.Α’ 1925′), έχοντας ολόκληρη η κοινότητα 435 κατοίκους. Το 1940 είχε 476 κατοίκους και το 1981 η Γωνιά 211 (κοινότητα 328 κάτοικοι). Οι τελευταίοι πρόεδροι της κοινότητας, πριν γίνει δημοτικό διαμέρισμα ήταν: Μιχάλης Μανουσάκης, Γιάννης Σφενδύλης, Γιώργης Θ. Αποστολάκης (1982-1998).