Φλώρινα

Η πόλη της Φλώρινας βρίσκεται σε υψόμετρο 680 μέτρων και έχει πληθυσμό περίπου 22.000 κατοίκους (Ιανουάριος 2012).

Αρχαιότητα
Η αρχαία ονομασία της περιοχής ήταν Λυγκηστίς, που ήταν ένα αυτόνομο αρχικά μακεδονικό κρατίδιο, στο οποίο κατοικούσαν συγγενή ελληνικά-μακεδονικά φύλλα δωρικής καταγωγής, και το οποίο ο Φίλιππος Β’ ένωσε με το δικό του μεγάλο μακεδονικό βασίλειο.

Η περιοχή οφείλει την ονομασία της στον πρώτο μυθικό βασιλιά της, τον ήρωα και αργοναύτη Λυγκέα. Στην περιοχή των Πρεσπών πριν από την κάθοδο των Δωριέων κατοικούσαν οι Βρύγες, οι οποίοι μετανάστευσαν στη Μικρά Ασία, ονομάστηκαν Φρύγες και συμμετείχαν στον τρωικό πόλεμο ως σύμμαχοι των Τρώων. Οι δύο λίμνες ονομάζονταν αντίστοιχα Μικρή και Μεγάλη Βρυγηίς.

Στο λόφο του Αγίου Παντελεήμονος, υπάρχει αρχαιολογικός χώρος οικισμού που κατοικούνταν αδιάλειπτα από το 16ο έως τον 6ο αιώνα π.Χ. και από το 4ο έως τον 1ο αιώνα π.Χ. Η σημερινή πόλη της Φλώρινας χτίστηκε κατά την βυζαντινή εποχή. Το όνομα προέρχεται πιθανώς από τη λέξη χλωρό λόγω του κλίματος και της βλάστησης της περιοχής.

Νεότερη εποχή
Επί Τουρκοκρατίας η Φλώρινα ήταν τοπικό εμπορικό και βιοτεχνικό κέντρο ενώ η πλειοψηφία των κατοίκων της Μουσουλμάνοι. Το 16ο αιώνα δρα στην περιοχή ο αρματολός Τσολάκης. Από τη Φλώρινα κατάγονταν ο νεομάρτυρας Αγαθάγγελος που μαρτύρησε το 1727 στο Μοναστήρι. Κατά το 1821 οι Έλληνες ήταν περίπου 80 οικογένειες.

Οι Φλωρινιώτες συμμετείχαν στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Σημαντικότερος αγωνιστής, ήταν ο Αγγελίνας που πολέμησε, μεταξύ άλλων, και στην Κρήτη. Φλωρινιώτες επίσης, πολέμησαν στο Μεσολόγγι. Μέλη της Φιλικής Εταιρείας, ήταν οι αδελφοί Λουκάς Νεδέλκος και Νικόλαος Νεδέλκος, καταγόμενοι από την περιοχή της Φλώρινας. Με το ξέσπασμα της Ελληνικής επανάστασης του 1821, οι Οθωμανοί συγκέντρωσαν στην κεντρική πλατεία της πόλης τους 7 σημαντικότερους προκρίτους, και τους κρέμασαν.

Το 1890 ο Γάλλος περιηγητής Berard επισκέπτεται την πόλη και αναφέρει πως τα 3/4 των κατοίκων ήταν Μουσουλμάνοι (κυρίως Αλβανοί και Σλάβοι προσηλυτισμένοι). Όλοι οι Χριστιανοί,τους αναλογούσαν περίπου 500 οικίες, ήταν Έλληνες εκτός από περίπου 300 Βουλγάρους. Στο Μακεδονικό Αγώνα, η πόλη ανέδειξε σημαντικούς οπλαρχηγούς, όπως ο Νικόλαος Πύρζας (1880 – 1947) και ο Πέτρος Χατζητάσης, ενώ ηγετική μορφή στην περιοχή ήταν ο Ξενοφών Πούσκας. Η πόλη απελευθερώθηκε τελικά από τον ελληνικό στρατό στις 8 Νοεμβρίου του 1912.