Λιθί

Το Λιθί είναι ένα χωριό της δυτικής Χίου, σε οδική απόσταση 23,5 χιλιομέτρων από την πόλη της Χίου. Παλαιότερα ήταν έδρα κοινότητας, ενώ σήμερα αποτελεί ένα από τα εννέα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Μαστιχοχωρίων. Το Λιθί είναι πραγματικά ένα από τα 22 περίπου χωριά της νότιας Χίου όπου καλλιεργείται, εκεί και πουθενά αλλού στον κόσμο, το μαστιχόδεντρο ή μαστιχοφόρος σχίνος (Pistacia lentiscus, var. Chia) από το οποίο εξάγεται η μαστίχα. Το Λιθί είναι πατρίδα του μεγάλου τραπεζίτη και εθνικού ευεργέτη Ανδρέα Συγγρού, ενώ εκεί δίδαξε ως δάσκαλος ο Άγιος Νεκτάριος (κατά κόσμο Αναστάσιος Κεφαλάς) επί 10 χρόνια τη δεκαετία του 1870.

Το Λιθί βρίσκεται σε ημιορεινή περιοχή, στη δυτική πλαγιά του βουνού Ερεικανή με θέα προς το ανοικτό Αιγαίο Πέλαγος δυτικά της Χίου. Το μεσοσταθμικό υψόμετρο είναι 120 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Κοντινότερα χωριά είναι η Βέσσα (οδική απόσταση 4,5 χιλιόμ.) και η Ελάτα (8 χιλιόμ.) προς νότο. Στο Λιθί δεν διασώζεται (όπως στα Μεστά, στην Ελάτα και αλλού) η μορφή του «χωριού-κάστρου»: Η αρχαία κώμη με την τετράγωνή της οχύρωση κυκλώθηκε ήδη από τον 19ο αιώνα από νέες οικοδομές και δεν σχηματίζει πλέον παρά ένα πυρήνα, δυσδιάκριτο στη μέση του χωριού από τη δεκαετία του 1890 (βλ. Hubert Pernot: Η νήσος Χίος).