Βλέποντας μπροστά σου την αυθεντικότητα της κρητικής χορευτικής κίνησης, καταλαβαίνεις ότι ο κρητικός χορός δεν είναι απλό θέμα. Ο κρητικός χορός κουβαλάει χιλιάδες χρόνια ιστορίας και ο θεατής το εισπράττει αυτό μέσω των μινωικών κινήσεων των χεριών, των πυρρίχιων βημάτων, των εκφράσεων του προσώπου του χορευτή.

Συνειδητοποιεί ότι ο κρητικός χορός μιλάει στη ψυχή όλων των ανθρώπων, ανεξάρτητα καταγωγής ή και εθνικότητας. Ο θεατής φτάνει στο τόπο που κατοικούν τα συναισθήματα όταν παρακολουθεί κρητικούς χορούς. Πάντα βέβαια ανάλογα και με την χορευτική επιδεξιότητα και αυθεντικότητα έκφρασης αυτών που τους ερμηνεύουν.

Ο χορός για εμάς είναι βίωμα, ψυχική έκφραση, δημιουργία και ο δίαυλος επικοινωνίας τους χθες με το σήμερα. Ο κρητικός χορός για εμάς είναι στάση ζωής. Όραμα μας να συγκινήσουμε και να εμπνεύσουμε τις νεότερες γενιές, όπως ακριβώς συνέβη και με εμάς από τους παλαιότερους.

Έχουμε γίνει καλύτεροι άνθρωποι μέσα από τη τέχνη του χορού, και αυτός είναι ένας από τους λόγους που ασχολούμαστε με τόσο πάθος και μεράκι. Δε θα μπορούσε τίποτα να αντικαταστήσει στη ψυχή μας το δέος το οποίο μας κατακλύζει κάθε φορά που χορεύουμε.

Στη Κρήτη ο χορός και η μουσική είναι αναπόσπαστο κομμάτι εδώ και χιλιάδες χρόνια στη καθημερινή ζωή των Κρητών. Ο χορός μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, μέσα από ένα φυσικό τρόπο, δηλαδή μέσα από πανηγύρια, παρέες και οικογενειακές εκδηλώσεις. Στη Κρήτη μπορείς να καταλάβεις από ποιον τόπο προέρχεται κάποιος μέσω της χορευτικής του έκφρασης.

Για τους Κρητικούς ο χορός είναι τρόπος έκφρασης, ψυχικής εκτόνωσης και εκδήλωσης συναισθημάτων. Για αυτό λοιπόν ακόμα και σήμερα υπάρχει πολύ δυνατό συναισθηματικό δέσιμο των Κρητικών με τη μουσική και το χορό. Ένα ακόμα στοιχείο το οποίο έχει βοηθήσει στη διατήρηση της μουσικής παράδοσης της Κρήτης, είναι ότι οι καλλιτέχνες κάθε νέας γενιάς, συνθέτουν καινούργια μουσικά κομμάτια, με αποτέλεσμα την ουσιαστική ανανέωση και εξέλιξη της.

Η καταγραφή των χορών για εμάς εδώ και αρκετά χρόνια είναι η σημαντικότερη δραστηριότητα που έχουμε αναπτύξει, διότι μας ενδιαφέρει ο αληθινός τρόπος έκφρασης των κρητικών χορών και τα συναισθήματα που νιώθουμε για κάθε χορό ξεχωριστά. Η πηγή για την ατόφια και αυθεντική έκφραση των κρητικών χορών είναι τα χωριά και οι επαρχίες της Κρήτης. Πρέπει να διατηρήσουμε μια δημιουργική σχέση με το παρελθόν και τους προγόνους μας και διδασκόμενοι απ’ αυτό να προχωρήσουμε στο μέλλον.

Έχουμε πραγματοποιήσει πολλά σεμινάρια κρητικών χορών σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και του εξωτερικού.Στα πλαίσια της παγκόσμιας περιοδείας μας, στην οποία έχουμε στόχο να μεταφέρουμε και να διαδώσουμε την μουσικοχορευτική παράδοση της Κρήτης πραγματοποιούμε Σεμινάρια Κρητικών Χορών συνεργαζόμενοι με πολιτιστικούς φορείς και οργανισμούς με τους οποίους έχουμε κοινούς στόχους και οράματα.

Η μεθοδολογία μας στην διδασκαλία,έχει στόχο την ουσιαστική προσέγγιση της έννοιας της παράδοσης σε πολλές πτυχές της, στον χορό πρώτα από όλα, την φιλοσοφία του κρητικού χορού, την μουσική, τον στίχο, τους καλλιτέχνες, την ιστορία και πολλά άλλα.Στόχος μας είναι να συγκινήσουμε και να εμπνεύσουμε τους χορευτές μας ανεξάρτητα το χορευτικό τους επίπεδο και την καταγωγή τους. Στοχεύουμε στο εξής : ο χορευτής να συνειδητοποιήσει το συγκλονιστικό αίσθημα της δημιουργίας μέσω του κρητικού χορού.Δεν μας αφορά απλά να μάθει τα βήματα κάποιων χορών αλλά να νιώσει μέσα του την βαρύτητα και την πραγματική διάσταση της τέχνης και της ιστορίας του κρητικού χορού.

Λέμε όχι στο φολκλόρ και στην χαμηλή αισθητική. Στον παραδοσιακό χορό έχουμε την δυσάρεστη εικόνα αρκετών χορευτικών συλλόγων και συγκροτημάτων τα οποία έχουν αφαιρέσει το συναίσθημα των χορών και το έχουνε μετατρέψει σε ένα φολκλόρ χορευτικό σύνολο με συντονισμένες φιγούρες και περιττές χορογραφίες.Αποτέλεσμα ο χορευτής να ξεχνάει την αυθόρμητη έκφραση και τον αυτοσχεδιασμό.Δεν βλέπουμε πλέον προσωπικότητες χορευτές στα συγκροτήματα,βλέπουμε καλοκουρδισμένες χορογραφίες.

Είναι ένα κλίμα στο οποίο δεν μπορεί να ευδοκιμήσει η ουσιαστική διάσωση και διάδοση της χορευτικής παράδοσής μας. Επειδή ανήκω και εγώ στους χοροδιδασκάλους ,δηλώνω ότι πρέπει στο μέλλον να σκύψουμε με μεγαλύτερη σοβαρότητα, αλλά κυρίως αγάπη σε αυτά που απλόχερα μας άφησαν οι προγόνοι μας για να μπορέσουμε να συγκινήσουμε τις νεότερες γενιές.Ο χορός δεν είναι μόνο βήματα,είναι ψυχική έκφραση,είναι φιλοσοφία ζωής,είναι η κουλτούρα μας και πολλά άλλα.Ως χοροδιδάσκαλοι – χορευτές ,λαχταρούμε και προσπαθούμε να εμπνεύσουμε τόσο τους μαθητές μας όσο και τους ακροατές – θεατές μας,με απότερο στόχο και ευχή να γνωρίσουν και να αγαπήσουν την Ελλάδα και τον πολιτισμό της.

Όραμα της ομάδας μας είναι να διαδώσει και να προβάλει την ιστορία και την τέχνη του κρητικού χορού σε ολόκληρο τον κόσμο με παραστάσεις με σημερινά μέσα και τεχνικές αλλά βασισμένες στην βαθιά ιστορία μας. Είναι πολύ δύσκολο εγχείρημα και το γνωρίζουμε αυτό πάρα πολύ καλά.

• Γιατί να ασχοληθεί κάποιος με τους κρητικούς χορούς;

Μέσω του κρητικού χορού μπορεί κάποιος να γνωρίσει και να αγαπήσει το μεγαλύτερο νησί στην Ελλάδα και το 5ο μεγαλύτερο στη Μεσόγειο . Συνειδητοποιεί ότι χορεύει τα βήματα των χορών ενός λαού του οποίου ο πολιτισμός έχει 3.000 χρόνια ιστορία και θεωρείται ένας από τους πρώτους πολιτισμούς της Ευρώπης.

Μπορεί να νιώσει πολύ δυνατά συναισθήματα χορεύοντας τον Πεντοζάλη ,την Σούστα, τα συρτά του Ροδινού και πολλούς άλλους κρητικούς χορούς. Μπορεί να αυτοσχεδιάσει δικές τους κινήσεις και φιγούρες ,άρα να ανέβει στο υψηλότερο σκαλοπάτι της τέχνης και της ζωής που λέγεται δημιουργία. Χορεύοντας κρητικούς χορούς ανοίγεις έναν δίαυλο επικοινωνίας με το χθές και το αύριο, με τους προγόνους και τους απογόνους σου. Είσαι ο συνδετικός κρίκος μίας μακραίωνης κουλτούρας στην οποία οφείλεις την ύπαρξή σου και έχεις χρέος να την «παραδώσεις» στις επόμενες γενιές.

• Ποιο είναι το βασικό στοιχείο που θέλουμε να αποκομίσουν οι χορευτές που συμμετέχουν στα μαθήματά μας;

Το βασικό στοιχείο που αγωνιούμε να αποκομίσουν όσοι συμμετέχουν στα μαθήματά μας είναι να νιώσουν χορευτές και όχι μαθητές, ούτε κάποιοι οι οποίοι απλά αποστήθισαν κάποια βήματα. Λαχταρούμε να τους συστήσουμε την Κρήτη που εμάς συγκινεί και εμπνέει. Να τους βάλουμε σε μία διαδικασία μύησης στον κρητικό πολιτισμό. Θέλουμε να φωτιστεί μέσα στην ψυχή τους ο δρόμος της τέχνης και της αναζήτησης. Νιώθουμε ευτυχία όταν πολλοί μαθητές μας είναι αποφασισμένοι να ασχοληθούν με πάθος με την τέχνη του κρητικού χορού.

• Δίνουμε μεγάλη έμφαση στον αυτοσχεδιασμό. Τι συμβολίζει στην Κρήτη και πόσο σημαντικός είναι;

Στην Κρήτη ο αυτοσχεδιασμός στον χορό έχει το σημαντικότερο ρόλο. Ποτέ στην Κρήτη δεν υπήρχαν ομαδικές – συντονισμένες φιγούρες που βλέπουμε σε πολλές χορευτικές Ομάδες. Όταν ο χορευτής δημιουργεί αυθόρμητα δικές τους κινήσεις εν ώρα χορού είναι η κορυφαία του στιγμή αλλά και η πιο δύσκολη. Τι σημαίνει καλός χορευτής;

Ο καλός χορευτής είναι αυτός που γνωρίζει σε βάθος την κρητική μουσική. Γνωρίζει να ξεχωρίζει από το άκουσμα και μόνο ποιός καλλιτέχνης παίζει. Τα βήματά του είναι πάνω στον ρυθμό της μουσικής. Γνωρίζει την ιστορία και την καλλιτεχνική πορεία πολλών καλλιτεχνών. Ξέρει να ξεχωρίσει τον ήχο των κρητικών μουσικών οργάνων. Γνωρίζει την ιστορία, τους άγραφους κανόνες και το χορευτικό ύφος του κάθε χορού.

Μπορεί να ”συνομιλήσει” χορεύοντας με τους μουσικούς γιατί αυτό που ακούει όταν χορεύει τον συγκινεί, μιλάει στην ψυχή του. Αυτοσχεδιάζει και δημιουργεί δικές του φιγούρες, γεγονός που κάνει τον χορό του μοναδικό . Ο χορός του έχει προσωπικότητα και δεν αντιγράφει άλλους. Γνωρίζει ακόμα και την μαντινάδα πολλών τραγουδιών, στοιχείο που κάνει την χορευτική του έκφραση άνετη, μοναδική και γνήσια.

• Η μεθοδολογία μας στην διδασκαλία :

Η διδασκαλίας μας έχει στόχο την ουσιαστική προσέγγιση της έννοιας της παράδοσης σε πολλές πτυχές της.Στον χορό πρώτα από όλα,την φιλοσοφία του κρητικού χορού,την μουσική,τον στίχο,τους καλλιτέχνες,την ιστορία και πολλά άλλα.Διδάσκονται πάνω από 20 χοροί που καλύπτουν γεωγραφικά ολόκληρη την Κρήτη,πολλές παραλλαγές των χορών,πολλές φιγούρες και αυτοσχεδιασμούς και τον τρόπο δημιουργίας αυτοσχεδιασμών.Δίνουμε στον μαθητή μία κατεύθυνση η οποία θα τον βοηθήσει να κατανοήσει την ουσία της έκφρασης του κρητικού χορού και της μουσικής και ανάλογα το ταλέντο και την προσωπική του προσπάθεια θα εξελιχθεί.Ο χορευτής θα διδαχθεί χορούς οι οποίοι έχουν προκύψει μετά από επιτόπια καταγραφή και έρευνα.Άρα θα έρθει σε επαφή με την αλήθεια και την ουσία που κρύβουν οι κρητικοί χοροί.

ΓΙΑΝΝΗΣ & ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΓΑΛΑΚΑΚΗΣ