Βρίσκεται επί μισόν αιώνα στην πρωτοπορία του πολιτιστικού κινήματος της περιοχής και όλης της χώρας. Ιδρύθηκε το 1959 από μία ομάδα δραστήριων και ευαίσθητων πολιτών της Κομοτηνής και συνεχίζει να συσπειρώνει στις τάξεις του εκλεκτούς επιστήμονες και διανοούμενους με αγάπη για τον ελληνικό πολιτισμό. Λειτουργεί με μορφή νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου (σωματείου) και αριθμεί σήμερα 200 περίπου μέλη. Διοικείται από 9μελές Διοικητικό Συμβούλιο που ανανεώνεται με αρχαιρεσίες κάθε δύο χρόνια. Για την αποδοτικότερη οργάνωση της δράσεώς του διατηρεί αυτοτελή τμήματα των οποίων την ευθύνη έχουν επιτροπές που διορίζονται από το Διοικητικό Συμβούλιο.

Στα 49 χρόνια της υπάρξεώς του ο Όμιλος έχει πραγματοποιήσει πλούσια, πολύπλευρη και αξιοπρόσεκτη δραστηριότητα που επεκτάθηκε σε όλους τούς τομείς της πνευματικής, καλλιτεχνικής και γενικά της πολιτιστικής ζωής. Ασχολείται με τις επιστήμες, τον λαϊκό πολιτισμό, τις τέχνες, το κοινωνικό έργο. Κύριος άξονας του έργου του είναι η προβολή της ιστορίας, του πολιτισμού και της ελληνικής ταυτότητας της Θράκης καθώς και ? εξύψωση του πνευματικού και πολιτιστικού επιπέδου της περιοχής αλλά και η από κάθε άποψη ανάπτυξή της. Από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα ανέλαβε πολλές και σημαντικές πρωτοβουλίες από τις πιο σύνθετες και επίσημες μέχρι τις πιο απλές και ταπεινές. Γι’ αυτό καταξιώθηκε στην συνείδηση του λαού της περιοχής και περιβάλλεται με την εκτίμηση των τοπικών αρχών και κορυφαίων προσωπικοτήτων της επιστήμης και της τέχνης.

Μια από τις σπουδαιότερες πρωτοβουλίες του Ομίλου είναι η καθιέρωση στα πλαίσια του εορτασμού της επετείου της απελευθερώσεως της Κομοτηνής και της Θράκης πολυημέρου πολιτιστικού Φεστιβάλ με τον τίτλο “Ελευθέρια Θράκης”. Η πρώτη εκδήλωση (ομιλία για την επέτειο), το 1962 οργανώθηκε η πρώτη μουσικοχορευτική εκδήλωση και στην συνέχεια από χρόνο σε χρόνο προστέθηκαν και άλλες εκδηλώσεις ώστε έφθασαν να καλύπτουν ολόκληρο σχεδόν τον Μάιο. Από το 1977 απέκτησαν διεθνή χαρακτήρα με συμμετοχή συγκροτημάτων του εξωτερικού. Το 1983 ο Δήμος Κομοτηνής ανέλαβε την οργάνωση των εκδηλώσεων η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα.