Κλείσιμο Χάρτη 

  Χάρτης/Αναζήτηση Συλλόγων 

Το αποκριάτικο έθιμο της «Γκαμήλας» στον Ασπρόπυργο και το Νταούλι

Τοποθεσία: Ασπρόπυργος Νομός: ΑΤΤΙΚΗΣ Περιφέρεια: Αττική

Έχετε κάποια απορία ή παρατήρηση για το παρόν περιεχόμενο; Θα χαρούμε να σας ακούσουμε!

Ένα έθιμο που χάνεται στα χρόνια του 19ου αιώνα  είναι το έθιμο της καμήλας ή «γκαμήλας»  όπως το έλεγαν. Τις δύο Κυριακές της αποκριάς, της κρεατινής και της τυροφάγου, πριν το μεσημέρι, «κυκλοφορούσε» στο χωριό  το ομοίωμα  της  «γκαμήλας». Το σώμα της το κατασκεύαζαν από ξύλο  το οποίο το σκέπαζαν με λινάτσα (ύφασμα κατασκευής τσουβαλιών) και για κεφάλι χρησιμοποιούσαν  κρανίο αλόγου.

Την γκαμήλα την οδηγούσε ο «γκαμηλιέρης» συνοδευόμενος από τον μικρό παραγιό. Το λαϊκό δρώμενο ξεκινούσε με την αρρώστια της «γκαμήλας». Η  κορύφωσή  του ήταν η θεραπεία της από τον γιατρό , που ερχόταν καβάλα  στο γαϊδούρι, χωρίς σαμάρι και με μιμητικές κινήσεις την γιάτρευε. Απαραίτητο μουσικό όργανο  του εορτασμού των αποκρεών και που συνόδευε την «γκαμήλα» ήταν το νταούλι ή ταούλα όπως την έλεγαν.

Το Νταούλι
Το νταούλι ή αλλιώς η ταούλα όπως την έλεγαν παλιά στον Ασπρόπυργο ήταν το «σήμα κατατεθέν» των αποκρεών. Θυμάμαι πριν αρκετά χρόνια στον χορό των αποκρεών ο οργανοπαίχτης των κρουστών είχε ξεχάσει να το φέρει και έπαιζε με τουμπελέκι. Η γιαγιά δεν είχε βγει στον χορό, απλά άκουγε τα τραγούδια από την αυλή. Όταν επέστρεψα στο σπίτι, μου είπε: ταούλα δεν είχατε, όχι της είπα, είχαμε … όχι μου λέει πάλι, δεν είχατε, τι απόκριες είναι αυτές;  Πολλές ιστορίες με θέμα τη ταούλα, έχουν μείνει και λέγονται ακόμα και σήμερα από τους παλιούς κατοίκους του Ασπρόπυργου.

Όταν ήθελαν να χαρακτηρίσουν ένα άτομο ό,τι είναι του γλεντιού και γενικότερα ό,τι ζει σε έναν δικό του κόσμο, έχοντας μόνο στο νου του την καλοπέραση του έλεγαν και  λένε ακόμα δηλαδή «αυτός ή αυτή είναι νταμ ταούλε». Κάπου εδώ θα αναφέρω και μια μικρή , ίσως άγνωστη ιστορία στους περισσότερους κατοίκους. Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, είχε πεθάνει ένας πολύ δύσκολος και νευρικός Ασπροπύργιος. Η γυναίκα του πάντα του έλεγε «όταν πεθάνεις θα σε πάω με την ταούλα». Πεθαίνοντας λοιπόν και κατά την διαδρομή προς το νεκροταφείο (Κυριακή των αποκρεών) στον ένα δρόμο πήγαιναν τον νεκρό και στον άλλο δρόμο περνούσε η «γκαμήλα». Τότε η γυναίκα του είπε: στο είχα πει ό,τι θα σε πάω με την ταούλα!

Πηγή:

Παναγιώτης Πέστροβας

Παναγιώτης Πέστροβας

Ερευνητής λαογραφίας και δάσκαλος παραδοσιακών χορών. Γεννήθηκα το 1972 από Ασπροπύργιους γονείς και διαμένω μόνιμα στη γενέθλια πόλη. Τα ενδιαφέροντά μου, από νεαρή ηλικία, αφορούν θέματα πολιτισμού και λαογραφίας. Από το 1989 μέχρι το 2006 δίδαξα παραδοσιακούς χορούς στα παιδικά τμήματα του Δήμου Ασπροπύργου.

Είμαι υπεύθυνος της χορευτικής ομάδας του Α΄ Κ.Α.Π.Η. του Δήμου Ασπροπύργου. Εργάστηκα ως χοροδιδάσκαλος σε πολλούς συλλόγους στην Αττική και στη Βοιωτία, και διατηρώ εργαστήριο φωτογράφησης παραδοσιακών ενθυμημάτων. Οι δραστηριότητές μου επεκτείνονται και στη μουσική, ειδικά στο παραδοσιακό τραγούδι. Υπήρξα μέλος της παραδοσιακής χορωδίας του Πνευματικού Κέντρου Ασπροπύργου , και –για ένα διάστημα– ήμουν μέλος της χορωδίας της Δόμνας Σαμίου, με την οποία συμμετείχα και στην ηχογράφηση του άλμπουμ (cd) «Τα πασχαλιάτικα». Επίσης, ασχολούμαι με την σκηνοθετική επιμέλεια μουσικών παραστάσεων και αφιερωμάτων.

Η αγάπη μου για τον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό με ώθησε να ασχοληθώ επιμελώς με τη συλλογή παραδοσιακών ενδυμάτων και παλιών φωτογραφιών, καθώς και με την έρευνα, στο πεδίο της ελληνικής λαογραφίας. Συμμετείχα σε σεμινάρια παραδοσιακών χορών και παρουσίασα, μέσω ραδιοφωνικών εκπομπών, του δημόσιου ραδιοφώνου και ιδιωτικών σταθμών, θέματα που άπτονται της λαογραφίας του Ασπρόπυργου και ευρύτερα της Αττικής.

Επιπρόσθετα έχω δώσει διαλέξεις με θέματα σχετικά με τη λαογραφία και την ιστορία της περιοχής μου. Από το 2012 είμαι υπεύθυνος του Λαογραφικού Μουσείου Ασπροπύργου και από το 2013 πρόεδρος της Λαογραφικής Εταιρείας Ασπροπύργου. Από τον Νοέμβριο του 2014 παρουσιάζω και έχω την επιμέλεια της εκπομπής στο Δημοτικό Κανάλι του Δήμου Ασπροπύργου Attica Tv «Πόσα έχει δει αυτός ο τόπος» έχοντας σκοπό την προβολή του Ασπρόπυργου της Δυτικής Αττικής και ευρύτερα της Αττικής, μέσα από την ιστορία και τις παραδόσεις των ανθρώπων.

Η ενασχόλησή μου με τη φωτογραφία και η συμμετοχή μου σε ομαδικές εκθέσεις με θέμα την Αθήνα, διοργανωμένες από την ομάδα «Κάθε Σάββατο στην Αθήνα» του δημοσιογράφου Νίκου Βατόπουλου, ήταν το έναυσμα για την πρώτη μου ατομική έκθεση με θέμα «Αττικής ματιές». Ο εντοπισμός και η συλλογή σπάνιων λαογραφικών θησαυρών, από κάθε γωνιά του Θριάσιου Πεδίου και γενικότερα της Δυτικής Αττικής, αποτελεί σκοπό της ζωής μου καθώς πιστεύω και υπογραμμίζω –σε κάθε ευκαιρία–, ότι δεν μπορεί να υπάρξει ένα δημιουργικό μέλλον χωρίς τη γνώση του παρελθόντος.

Σχόλια Χρηστών

x

Δείτε Επίσης

Αφιέρωμα στον Θωμά Πάτμο από τον Αχιλλέα Τσιάρα

Προσωπικές εμπειρίες και ιστορίες για τη ζωή και το έργο του Θωμά Πάτμου από τον Αχιλλέα Τσιάρα - Αφιέρωμα