Κλείσιμο Χάρτη 

  Χάρτης/Αναζήτηση Συλλόγων 

“Στ’αχνάρια των χορευτών της Παναγιάς” .. παρέα με τον Γιώργο Βελισσαρόπουλο (Συνέντευξη)

Έχετε κάποια απορία ή παρατήρηση για το παρόν περιεχόμενο; Θα χαρούμε να σας ακούσουμε!

Να φέρουν κάτι από πανηγύρι της Παναγιάς επί σκηνής, να νιώσουμε κι εμείς λίγη από την μαγεία των γλεντιών που γίνονται για χάρη Της σε μερικές γωνιές της Ελλάδας. Αυτό θα επιδιώξουν να μας χαρίσουν τα μέλη του Λαογραφικού Μουσικοχορευτικού Ομίλου Γλυφάδας «Χοροστάσι» κι ο δάσκαλός τους Γιώργος Βελισσαρόπουλος, το Σαββατοκύριακο που μας έρχεται, σ’ένα γιορτινό διήμερο στο θέατρο Δόρα Στράτου. Τον συναντήσαμε στον χώρο του Ομίλου και μόλις τελείωσε την πρόβα (υπό τους ήχους της τσαμπούνας η συγκεκριμένη) και αποχαιρέτησε όλα τα παιδιά, μας υποδέχτηκε με χαμόγελο και μας χάρισε μία όμορφη κουβέντα που περιελάμβανε πολλά.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα για την φετινή πολιτιστική-λαογραφική εκδήλωση σας;

Μου είχαν αναθέσει να γράψω ένα άρθρο σε ένα περιοδικό λαογραφίας, το οποίο θα είχε σχέση με πανηγύρια. Έψαχνα λοιπόν στη βιβλιοθήκη μου για να βρω πληροφορίες και, καθώς ξεφύλλιζα διάφορα βιβλία, διάβαζα φράσεις όπως “όλη η κοινότητα περίμενε πώς και πώς το πανηγύρι της Παναγιάς”, “όλοι μαζευόντουσαν και περίμεναν να έρθουν κι εκείνοι που είχαν φύγει από την κοινότητα για να μπορέσουν να κάνουν το πανηγύρι”, «Όλο τους το μέλημα ήταν να έρθει αυτή η γιορτή, ήταν σπουδαία εκδήλωση για την κοινότητα», «Το πανηγύρι της Παναγιάς ήταν μεγάλο και γίνονταν διπλοί και τριπλοί χοροί, κρατούσε μέχρι αργά κι όταν τελείωνε, όλοι σκεφτόντουσαν πότε θα περάσει ο καιρός να ξαναγίνει». Κατάλαβα ότι το πανηγύρι ήταν άρρηκτα συνδεδεμένο με το όλο πλαίσιο της κοινότητας, να μαζευτούν όλοι να περάσουν καλά. Και κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα αυτής της παράστασης. Ψάχνοντας στο ίντερνετ είδα ότι υπάρχουν τουλάχιστον 1.000 διαφορετικά ονόματα για την Παναγία, Οδηγήτρια, Φανερωμένη, κ.ά.- έχουμε ονομάσει σχεδόν κάθε εκκλησάκι Της και διαφορετικά. Μιας και είμαστε λοιπόν Σύλλογος της Αθήνας, και όχι κάποιας τοπικής κοινωνίας, είπαμε να συνδυάσουμε τις Παναγιές από όλη την Ελλάδα. Το υλικό είναι ανεξάντλητο. Δυστυχώς αφήσαμε πάρα πολλές γιορτές έξω, οπότε κάποια στιγμή ίσως το επαναλάβουμε αυτό το αφιέρωμα για να κάνουμε και τη συνέχεια και να συμπεριλάβουμε όσες Παναγιές δεν μπορέσαμε να παρουσιάσουμε αυτή τη φορά.

Με την φετινή μας παράσταση, θα προσπαθήσουμε να ξεφύγουμε λίγο από το τυποποιημένο και την απλή επίδειξη χορών και φορεσιών. 

Στ’αχνάρια των χορευτών της Παναγιάς, τι θ’ανακαλύψουμε; Ποιες γιορτές και πανηγύρια θα παρουσιάσετε;

Τα πανηγύρια που θα δείτε φέτος υπάρχουν ακόμα, με εξαίρεση ένα-δύο. Αυτά τα παρουσιάζουμε όπως άκουσα ότι γινόντουσαν, μιας και έχουν σταματήσει πια. Θα παρουσιάσουμε πανηγύρια της Παναγιάς που αφορούν την Κοίμηση της Θεοτόκου (15 Αυγούστου), τα Εννιάμερα της Θεοτόκου (23 Αυγούστου) και το Γενέσιον της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου). Σε δύο μέρες, παρουσιάζεται ένα μικρό δείγμα πανηγυριών, όπως τελούνταν, τελούνται ή θα θέλαμε να τελούνται στις γιορτές της Παναγιάς. Το Σάββατο 25 Ιουνίου παρουσιάζονται πανηγύρια από την Παναγία Λιμποχόβου (Τρίκαλα), την Παναγία τη Φιδιώτισσα (Κεφαλονιά), την Παναγία της Γουμένισσας (Κιλκίς), την Παναγία Οδηγήτρια (Κέρκυρα), την Παναγία Καστριανή (Κέα), την Παναγία Φανερωμένη (Νέα Αρτάκη Ευβοίας) και την Παναγία Σουμελά (Πόντος). Αντίστοιχα, την Κυριακή 26 Ιουνίου παρουσιάζονται πανηγύρια από τη Μεγάλη Παναγιά (Σαμαρίνα Γρεβενών), την Παναγία την Εκατονταπυλιανή (Πάρος), την Παναγία Μολυβδοσκέπαστη (Κόνιτσα), την Παναγία την Παντοβλεπούσα (Θάσος), την Ξυλοπαναγιά (Σέριφος), την Παναγία τη Μυρτιδιώτισσα (Κύθηρα) και την Παναγιά Κανάλα (Κύθνος). Στην εκδήλωση θα διατίθεται και έντυπο, με πλούσιο λαογραφικό και φωτογραφικό υλικό.

Να περιμένουμε λοιπόν .. πανηγύρια επί σκηνής; Τι θα περιλαμβάνει η παράσταση αυτή εκτός από παρουσίαση χορών;

Αυτό που είπαμε να κάνουμε φέτος είναι κάτι διαφορετικό, το οποίο μπορεί και να πετύχει μπορεί και όχι, γιατί υπάρχει και αυτό το ρίσκο και το λέω συνέχεια στα παιδιά. Θα προσπαθήσουμε να ξεφύγουμε λίγο από το τυποποιημένο. Προσπαθούμε σε κάθε παρουσίαση να μην επαναλαμβανόμαστε, ν’ αλλάζουμε λίγο την εικόνα στους θεατές που έρχονται να μας τιμήσουν. Οι πρώτοι και σίγουροι που θα έρθουν είναι οι συγγενείς και φίλοι μας, οι οποίοι παρακολουθούν όλες τις παραστάσεις μας, οπότε δεν θέλουμε να βρίσκουν ομοιότητες με τις προηγούμενες. Φέτος, λοιπόν, είπαμε να μην κάνουμε απλή επίδειξη φορεσιών και χορών. Θέλαμε η παράσταση να έχει μία ροή, όπως ακριβώς συμβαίνει σε ένα γλέντι και νομίζω ότι, έτσι, κι εμείς θα περάσουμε καλά σαν χορευτές αλλά και ο κόσμος. Θέλουμε να τους ενθαρρύνουμε μήπως και πάνε να δουν τα πανηγύρια αυτά και από κοντά. Συνεπώς, αυτή είναι η θέληση μας, να μην κάνουμε αυτά που είχαμε κάνει πιο παλιά αλλά κάτι νέο, να δούμε αν και τι απήχηση θα έχει στον κόσμο, τους κριτές μας δηλαδή, μέσα από την γνώμη των οποίων γινόμαστε καλύτεροι. Δεν είμαστε αυθεντίες, να πιστεύουμε ότι αυτό που κάνουμε είναι τέλειο. Προσπαθούμε πάντα να ακούμε τι μας λένε οι γύρω μας, και κυρίως τί δεν τους άρεσε, γιατί δυστυχώς έχουμε συνηθίσει μόνο στο να μας λένε τα θετικά. Εμείς θέλουμε να μας λένε και τα αρνητικά.

Ως προς αυτό, θυμάμαι έντονα έναν άνθρωπο που μου είχε κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση στο ξεκίνημά μου. Ήταν αρχή ακόμη, οπότε ήμουν συνηθισμένος ν’ακούω μόνο καλά σχόλια με αποτέλεσμα να πιστεύω πως κάτι έκανα καλά. Κάποια στιγμή λοιπόν, πήγα στο Λύκειο των Ελληνίδων Αθηνών και στον κ.Λευτέρη Δρανδάκη, τον μεγάλο αυτόν και καινοτόμο δάσκαλο, ο οποίος έχει κάνει μεγάλο καλό στον χώρο μας. Του πήγα μία πρόσκληση και θυμάμαι να μου λέει “Τι είναι αυτά; Φύγε από εδώ! Δεν βαρεθήκατε πια; Όλο τα ίδια και τα ίδια! “Χοροί και σκοποί της Ελλάδας”, “Χοροί και τραγούδια της Ελλάδας”, “Ελληνικοί δημοτικοί χοροί”, “Δημοτικοί χοροί της Ελλάδας”, “Της Ελλάδας δημοτικοί χοροί” .. Σαν σήριαλ μοιάζει πια! Φέρε μου κάτι καλό να το συζητήσουμε”. Η αλήθεια είναι ότι όταν βγήκα έξω ενοχλήθηκα, “Εγώ του πήγα πρόσκληση”, σκέφτηκα, “και εκείνος με πήρε από τα μούτρα”. Δεν τον ξέχασα όμως ποτέ! Όλο αυτό το σκηνικό μου έκανε καλό, γιατί μπήκα στη διαδικασία να σκέφτομαι τι θέλω εγώ σαν θεατής να παρακολουθήσω, να σέβομαι το κοινό που πληρώνει εισιτήριο για να έρθει να μας δει. Εκεί θέλω να καταλήξω λοιπόν, θέλουμε να έρθει ο κόσμος, να του αρέσει αυτό που θα δει και να κερδίσει κάτι από την παράσταση.

Τα πανηγύρια είναι ένας τρόπος να ξεφύγουν οι άνθρωποι από τα προβλήματα τους, να γαληνέψει λίγο η ψυχή τους, με απλά πράγματα, λίγο ποτό, λίγο φαγητό, ένα χτύπημα στην πλάτη, ένα πιάσιμο ή μία λαβή στα χέρια ..

“Για τους συμμετέχοντες, αυτά τα πανηγύρια είναι μια ευκαιρία να ξεχάσουν ό,τι τους στενοχωρεί, να ξεφύγουν από την καθημερινότητα, να ξεκουραστούν, να ανταμώσουν και να μιλήσουν μεταξύ τους, να γελάσουν και να γλεντήσουν όλοι μαζί”, διαβάζουμε στο Δελτίο Τύπου της παράστασης. Αυτό συμβαίνει με τα πανηγύρια του σήμερα;

Συμβαίνει και ίσως πιο ζεστά από ποτέ! Στην καθημερινότητά μας ο κόσμος έχει χάσει το χαμόγελο και την ψυχραιμία του, δεν περνάει καλά. Νομίζω το πανηγύρι είναι ένα ξέσπασμα που το αποζητάει. Εμείς οι Έλληνες έχουμε το εξής καλό, κάτι που δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο και μάλιστα ήταν και ένας λόγος που με ώθησε στο να ασχοληθώ με αυτόν τον χώρο: στήνουμε γλέντι απ’ το τίποτα, φέρνει ο καθένας ότι έχει απ’ το σπίτι του και μέσα σε λίγο χρόνο δημιουργούνται εστίες γλεντιού παντού! Είναι απίστευτο! Κι αν πάμε στην επαρχία όπου υπάρχει ακόμη η έννοια της κοινοκτημοσύνης, αυτό το στοιχείο είναι ακόμη πιο έντονο! Ισχύει ακόμη σε κοινότητες τέτοιες, όπως πχ στο Μοναστηράκι Δράμας, στο οποίο έχω αδυναμία κι έχω και πολλούς φίλους εκεί. Οι άνθρωποι στα χωριά και ιδιαίτερα στα νησιά, αν λάβουμε υπόψη ότι εκεί πολλές φορές αυτοί οι άνθρωποι μένουν αποκλεισμένοι, είναι αγαπημένοι μεταξύ τους και στήνουν γλέντια τρικούβερτα, όπου όταν τελειώνουν νιώθουν μια μελαγχολία που τελειώνει το γλέντι και περιμένουν πώς και πώς να έρθει το επόμενο.

Νομίζω ότι το γλέντι-πανηγύρι τους ενώνει, τους κάνει να αισθανθούν και πάλι άνθρωποι. Δεν ξέρω κατά πόσο ισχύει αυτό στην Αθήνα, σε τόσο μεγάλο βαθμό όπως στην επαρχία, όμως κρίνοντας από εδώ, με τον Σύλλογο και τις πρόβες, το αποζητάνε. Αφήνουν τις δουλειές τους και τα σπίτια τους προκειμένου να έρθουν εδώ να ξεχαστούνε. Είναι ένας τρόπος να ξεφύγουν λιγάκι από τα προβλήματα, να αισθανθούν λίγο άνθρωποι, να γαληνέψει λίγο η ψυχή τους, με απλά πράγματα, λίγο ποτό, λίγο φαγητό, ένα χτύπημα στην πλάτη, ένα πιάσιμο ή μία λαβή στα χέρια. Αυτά όλα γίνονται μέσα από τη διαδικασία του χορού. Είναι νομίζω εξαιρετικές ευκαιρίες να δεις ότι η ζωή είναι τελικά ωραία. Έχεις προβλήματα και βρίσκεις μέσα στην ημέρα λίγο χρόνο να εκτονωθείς, να ξεσπάσεις κάπου ευχάριστα. Είναι σπουδαίο πράγμα ο χορός, το γλέντι, ενώνει το χωριό, τους ανθρώπους, ενισχύει φιλίες, ενώνει καρδιές και τέλος γίνονται και .. συνοικέσια! Είναι νυφοπάζαρο κιόλας, κακά τα ψέματα. Κι όπως λέω συνήθως στα παιδιά, όταν βλέπεις έναν άνθρωπο να χορεύει και να γελάει, δεν μπορεί να είναι κακός, μπορεί να είναι παράξενος, αλλά κακός δεν θα είναι. Οπότε ξεκινάς με μία καλή βάση.

Της Παναγιάς χορευτών αχνάρια

Πόσο καιρό προετοιμάζεστε γι’αυτήν την εκδήλωση; Τι σας δυσκόλεψε περισσότερο;

Έχουμε αποφασίσει να παρουσιάζουμε κάτι ανά 2 χρόνια. Ο κυριότερος λόγος είναι οικονομικός, μαζεύουμε χρήματα για να μπορέσουμε να στήσουμε κάτι όμορφο, έτσι όπως το έχουμε στο μυαλό μας. Είχα εγώ μία σκέψη για την υλοποίηση αυτής της παράστασης, την μοιράστηκα, έγιναν αλλαγές στην πορεία, δουλέψαμε κι άλλες περιοχές αλλά δεν τις συμπεριλάβαμε, και άλλα πολλά. Αυτό που με δυσκόλεψε πιο πολύ δεν ήταν τόσο η παράσταση όσο το ένθετο που παρουσιάζουμε ως Σύλλογος κάθε χρόνο. Είναι ένα δώρο που θέλω να προσφέρω στους μαθητές μου, γιατί δεν ξέρω πώς αλλιώς να τους ευχαριστήσω, που έρχονται εδώ ειδικά τώρα αυτούς τους 2 τελευταίους μήνες που έχουμε μπει στη διαδικασία της παράστασης, που αφήνουν τις οικογένειές τους, τα παιδιά τους, αλλάζουν το πρόγραμμα στις δουλειές τους και μάλιστα τώρα που είναι και δύσκολες οι εποχές. Το να τους βάζεις να χορεύουν, ναι, εν μέρει τους ευχαριστεί, ευχαριστούν κι εσένα όμως γιατί έρχονται εδώ να υλοποιήσουν μια τρέλα που εσύ έχεις στο μυαλό σου. Τους αρέσει, το αγαπάνε, ναι, περνάνε καλά, αλλά δεν παύει να τους αλλάζει το πρόγραμμα και να δίνουν και παραπάνω χρήματα, για την φορεσιά και για ένα σωρό άλλα. Η δυσκολία που συναντώ με το ένθετο αυτό είναι η συλλογή του υλικού. Ευτυχώς, έχω πολύ καλούς φίλους, οι οποίοι με βοηθάνε, κι αν δεν είναι καλοί μου φίλοι τους πιέζω αφάνταστα να γίνουν. Για να καταλάβεις, έχω βρεθεί με γνωστό που έγινε φίλος εξαιτίας του πείσματός μου, του έλεγα “Θέλω να μου δώσεις αυτή την φωτογραφία να την βάλω μέσα στο ένθετο να την δώσω στους μαθητές μου, μαζί με το όνομά σου στην λεζάντα”. Στην αρχή ήταν αρνητικός, όταν όμως είδε ότι επί μία εβδομάδα ήμουν κάθε μέρα κάτω από το σπίτι του, στο τέλος μου την έδωσε και πλέον είναι και φίλος μου καλός.

Επιμένω τόσο, γιατί θέλω, όταν τελειώσει η χρονιά, να τους μείνει κάτι πέρα από το dvd και την εμπειρία ότι συμμετείχαν σε μία εκδήλωση. Κι όπως λέει ένας από τους δασκάλους μου, ο κ. Κάρδαρης, «Γιώργο μου τελικά αυτά που μένουν είναι τα γραπτά». Ουσιαστικά πρόκειται για ένα βιβλίο, στο οποίο συμπεριλαμβάνεται η διδακτική ύλη δύο ετών. Κάθε περιοχή που περιλαμβάνεται σε αυτό, έχει 4 στοιχεία, τους χορούς, το φωτογραφικό υλικό με λεζάντες για να γνωρίζουν την ιστορία κάθε φωτογραφίας, τα τραγούδια και τα έθιμα. Για το υλικό και τις πληροφορίες στο συγκεκριμένο ένθετο μας βοήθησαν: ο Πλήτσης Τάσος στην Σαμαρίνα και στην Κουτσούφλιανη, η Σιώνη Δήμητρα και ο Σύνδεσμος των εν Αθήναις Σεριφίων στην Σέριφο, ο Βενετούλιας Γιώργης στην Κύθνο, ο Γιαννακάρας Θεόδωρος στην Αρτάκη, ο Λιάρος Γιώργος στην Πάρο, η Μαριλένα Γκάντα στην Κέρκυρα, ο Σύνδεσμος των Κυθηρίων Πειραιά στα Κύθηρα, ο Σέρβος Γιάννης και η Πετράκη Ελένη στην Τζια, ο Ορέστης Στοϊωάννου και ο Ασαρτζής Τριαντάφυλλος στην Γουμένισσα, ο Τζόκας Παναγιώτης στην Κόνιτσα, ο Γκίκας Δήμος στη Θάσο. Είχα φίλους που ουσιαστικά αυτοί το έφτιαξαν το ένθετο αυτό, εγώ απλώς συνέλεξα το υλικό και τα παιδιά εδώ πέρα, η Δασκαλάκη Κατερίνα κι η Ρήγα Αφροδίτη, το στήσανε, το έβαλαν σε σειρά, έτσι ώστε να μπορέσουμε να το δώσουμε στους μαθητές μας. Δεν ξέρω πώς θα το χρησιμοποιήσουν, μπορεί να μην το δούνε και ποτέ, αλλά εγώ θέλω να το έχουν και πουν ότι “Ξέρεις κάτι; Πήγαμε σε αυτόν τον τρελό, μας έπρηξε 2 μήνες, 2 χρόνια, αλλά τουλάχιστον κάτι μας έμεινε στο τέλος!” Δεν ξέρω τι γεύση θα τους μείνει, εύχομαι ευχάριστη.

Μιλήστε μας λίγο για τους συντελεστές και τους μουσικούς που θα συμμετέχουν στην παράσταση;

Πρώτοι και κύριοι συντελεστές είναι τα μέλη του Χοροστασίου που με την υπομονή τους, την αγάπη τους και τη στήριξή τους όλα αυτά τα χρόνια βοηθάνε να αφήσουμε παρακαταθήκη στα παιδιά μας κάτι σπουδαίο. Συνεχίζω με έναν μόνιμο συνεργάτη και φίλο, ο οποίος από την ημέρα που γνωριστήκαμε είναι πανταχού παρών και μας έχει βοηθήσει πολύ, ο Γιάννης Παυλόπουλος (βιολί, τραγούδι). Επίσης ένας σπουδαίος μουσικός, που, αν και έχουμε πολλούς δεξιοτέχνες στο κλαρίνο στην Ελλάδα, εκείνος νομίζω ότι είναι από τους καλύτερους, ο Αρκαδόπουλος Αλέξανδρος (κλαρίνο). Συνεχίζουμε: Παπαπροκοπίου Κώστας (λαούτο, κιθάρα), Γιαννόπουλος Θοδωρής (λαούτο), Γευγελής Γιάννης (κρουστά), Κωνσταντινίδης Παναγιώτης (ακορντεόν), Αθανασιάς Τάσος (ακορντεόν), Βαλάση Στέλλα (σαντούρι), Λιουδάκη Μαριάνθη (τραγούδι), Μαγκλάρας Αλέξανδρος (ντέφι, τραγούδι), Κατσιώτης Περικλής (ταμπούρο). Στις «τσαμπούνες» Γραμματικός Βασίλης, Μπάκος Δημήτρης, Τζέμης Αλέξης. Στα «χάλκινα» Ράλλης Νίκος (τρομπέτα), Ράλλης Μιχάλης (τρομπέτα), Ράλλης Μένιος (σαξόφωνο) και η ορχήστρα «Bronza Banda» Κυπριανού Μιχάλης (κλαρίνο), Σαμπάνης Θανάσης (τρομπέτα), Βελισσαρόπουλος Φώτης (σαξόφωνο), Ντόμπρος Παρασκευάς (γκραν κάσα). Επίσης, ο μεγάλος μας μουσικός Υφαντίδης Ηλίας στον Πόντο (λύρα, τραγούδι) μαζί με τον Κοπαλίδη Παναγιώτη (νταούλι). Στη Κέα (Τζια) Σέρβος Γιάννης (τσαμπούνα), Δεμένεγας Κώστας (λαούτο, τραγούδι), Κοζαδίνος Δημήτρης (τουμπί, τραγούδι), Καβαλιέρου Μαρώ (τραγούδι), Μορφωνιός Αλέξανδρος (τραγούδι). Φιλική συμμετοχή θα έχει ο Παυλόπουλος Κώστας, ο μεγάλος αυτός καλλιτέχνης, που θα παρουσιάσει για πρώτη φορά στην Αθήνα τον “Τσιάτσο” από την Σαμαρίνα Γρεβενών, ο οποίος έχει κάνει σπουδαία δουλειά εδώ με τα παιδιά. Θα είναι επίσης μαζί μας και η χορωδία βυζαντινής και δημοτικής μουσικής του μεγάλου δασκάλου Γ. Κακουλίδη. Τέλος, στις παραδοσιακές φορεσιές τα τρία βεστιάρια με τα οποία συνεργαζόμαστε είναι του Άγγελου Θεοδοσίου και Νίκου Σωτηρίου, του Φραγκιαδάκη Βαγγέλη και Καλιάδη Άκη. Στο φωτισμό και στον ήχο της παράστασης θα είναι ο Μιχαλόπουλος Γιάννης. Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχάσουμε να αναφέρουμε την Πετροπούλου Έλενα, η οποία είχε την εικαστική ιδέα και την επιμέλεια του θέματος της αφίσας και όλων των αντίστοιχων εντύπων.

Την εκδήλωση αυτή διοργανώνει ο Λαογραφικός Μουσικοχορευτικός Όμιλος Γλυφάδας «Χοροστάσι». Πείτε μας μερικά λόγια για την ιστορία και την μέχρι τώρα πορεία του.

Δούλευα για χρόνια στα σχολεία της Γλυφάδας με τους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων ως χοροδιδάσκαλος. Δεν είχα ποτέ στο μυαλό μου να δημιουργήσω κάτι δικό μου, ήμουν ευχαριστημένος από τη συνεργασία μου εκεί με τους Συλλόγους αυτούς, οι οποίοι μάλιστα έκαναν εξαιρετική δουλειά, φανταστείτε ότι υπήρχε χρονιά που χόρευαν 600 παιδιά σε όλα τα σχολεία του Δήμου. Όταν τελείωνε η σχολική σεζόν, παρότρυνα τα παιδιά να μην σταματήσουν να χορεύουν, να βρουν ένα χορευτικό να συνεχίσουν και μου έλεγαν ότι ήθελαν να συνεχίσουμε παρέα. Το 2004 λοιπόν, στο 4ο Λύκειο της Γλυφάδας χόρευαν μαζί μου 80 παιδιά, απίστευτος αριθμός για λυκειόπαιδα με διαβάσματα, υποχρεώσεις κτλ. Είχα από την αρχή της χρονιάς πολύ καλές σχέσεις με τους γονείς των παιδιών αυτών. Και μόλις τελείωσε η σεζόν εκείνη, αναρωτηθήκαμε τι θα κάνουμε για να συνεχίσουμε. Και έτσι αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε έναν Σύλλογο. Μπήκαν, λοιπόν, μπροστά αυτά τα παιδιά, κάναμε τον Σύλλογο και από τότε με έχουν αφήσει ελεύθερο να κάνω ό,τι θέλω. Είναι ένας από τους λόγους που είμαι υπερήφανος γι’αυτό το χορευτικό, είναι ότι συντηρούμαστε κατά βάση από τις συνδρομές των μελών μας και χωρίς να έχουμε βασικά βοήθεια από πουθενά αλλού. Οπότε αυτό καταλαβαίνετε ότι δεν δημιουργεί και υποχρεώσεις.

Της Παναγιάς χορευτών αχνάρια

Ο Σύλλογός μας έχει έντονη πολιτιστική δραστηριότητα, συμμετέχουμε σε φεστιβάλ εντός και εκτός Ελλάδος, κάνουμε τουλάχιστον 3 εκδρομές τον χρόνο, ώστε να βλέπουμε αυτά που μαθαίνουμε και από κοντά.. Επίσης, προσπαθούμε συνεχώς να ενισχύσουμε τη δράση μας στα κοινά. Φέτος πχ χορέψαμε σε ένα γηροκομείο, θέλουμε να έχουμε και τέτοιο πρόσωπο, γιατί καλές οι παραστάσεις, αλλά δεν είναι μόνο αυτό το έργο και ο ρόλος μας. Ποτέ δεν θα είναι αρκετή η προσφορά μας σε αυτό. Πέρσι συμμετείχαμε και σε μία φιλανθρωπική εκδήλωση “Χορεύουμε για τη ζωή”, στην οποία βρεθήκαμε 4 φίλοι και θελήσαμε να κάνουμε κάτι για ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Αν μπορούμε να βοηθήσουμε μέσα από τον χορό μας, θα το κάνουμε πάντα. Δύο φορές το χρόνο κάνουμε και αιμοδοσία. Ως σύλλογος έχουμε 50 σταθερούς αιμοδότες και δική μας τράπεζα αίματος στο νοσοκομείο της Βούλας και βοηθάμε όποιους το χρειάζονται, μέλη μας και δικούς τους ανθρώπους. Είμαστε και στο μητρώο αιμοδοτών και συνεργαζόμαστε και με άλλα νοσοκομεία. Τέλος, κάνουμε και σεμινάρια, αν δηλαδή έχω δει κάτι σημαντικό που θέλω να μοιραστώ με τα παιδιά, πχ έναν ντόπιο να χορεύει κάτι ιδιαίτερο σ’ ένα πανηγύρι, του κάνουμε τα έξοδα να έρθει να το δείξει και στα παιδιά μας κι ας μην είναι δάσκαλος. Γενικότερα, αυτό που πιστεύω είναι ότι ένα χορευτικό πρέπει να είναι οικογένεια. Ποιον φίλο σου βλέπεις στα σίγουρα 2 φορές την εβδομάδα; Ποιος θα έρθει να σε παρηγορήσει, όταν πχ βρέχει την ημέρα της παράστασής σου; (όπως μας έχει συμβεί) Εγώ έτσι νιώθω, και δεν ξέρω κάποιες φορές πώς να ευχαριστήσω τα παιδιά γι’ αυτό που κάνουν..

Και πάμε λιγάκι να ξεφύγουμε απ’τα της παράστασης και να κουβεντιάσουμε για άλλα θέματα πιο γενικά.. Πριν από λίγο καιρό σας παρακολουθήσαμε σε σεμινάριο παραδοσιακών χορών, στο οποίο παρουσιάσατε χορούς από Μοναστηράκι Δράμας, κι από ότι μάθαμε ήταν η πρώτη σας φορά ως εισηγητής. Πώς σας φάνηκε αυτή η εμπειρία; Για ποιο λόγο δεν είχατε κάνει κάτι αντίστοιχο στο παρελθόν;

Γιατί δεν αισθανόμουν έτοιμος και δεν ξέρω και αν θα είμαι ποτέ. Το θέμα σεμινάριο το έχω λίγο μπερδεμένο στο μυαλό μου. Η αλήθεια είναι ότι μόνο ιδέες, προσεγγίσεις και εικόνες μπορείς να πάρεις μέσα από τα σεμινάρια, σε βοηθάνε να γνωρίσεις μια περιοχή για να κάνεις την έρευνα σου μετά και να ψαχτείς λιγάκι παραπάνω. Γενικά δεν συμφωνώ με την έννοια αυτή, ότι μέσα σε 2 ώρες πρέπει να δείξω την ψυχή μου κι όσα ξέρω για έναν τόπο που έχει μοιραστεί πράγματα μαζί μου και εμπειρίες αξέχαστες. Όταν ακούω, για παράδειγμα, ότι μέσα σε 2 ώρες θα προσπαθήσουν να δείξουν Κύθνο ή Κάρπαθο ή Νάξο, Πάρο, Σέριφο και Τζια, αυτός που το διοργανώνει δεν καταλαβαίνει ότι είναι δύσκολο; Για να μην πω ακατόρθωτο;

Για να μην παρεξηγηθώ όμως, σεμινάρια πρέπει να γίνονται, για να γνωρίζουμε ανθρώπους, χορούς και περιοχές. Είμαι άνθρωπος των σεμιναρίων. Μου έχει τύχει πρώτα πάω σε ένα σεμινάριο και μετά από κοντά στην αντίστοιχη περιοχή που με ενθουσίασε για να δω από κοντά αυτά που έμαθα. Με το χρονικό περιθώριο έχω πρόβλημα. Μέσα από τα σεμινάρια αυτά έχω γνωρίσει σπουδαίους ανθρώπους. Ίσως δεν συμφωνώ με τον όρο “σεμινάριο”, θα προτιμούσα να μην το ονόμαζαν σεμινάριο αλλά μάζωξη, συγκέντρωση, ανταλλαγή απόψεων, γιατί ουσιαστικά γνωρίζεις ανθρώπους που δεν έχεις την ευκαιρία να τους γνωρίσεις εύκολα αλλιώς, άνθρωποι αξιόλογοι που έχουν κάνει ένα σωρό πράγματα και μελέτες. Καλό είναι λοιπόν να υπάρχουν, απλώς προσωπικά δεν ξέρω αν μπορώ να το κάνω. Πριν λίγο καιρό, μπήκα σε αυτήν την διαδικασία, να γίνω εισηγητής, γιατί με κάλεσαν φίλοι. Η αλήθεια λοιπόν είναι ότι αγχώθηκα στο συγκεκριμένο, αν θα καταφέρω αυτό ακριβώς, μέσα σε 2-3 ώρες να βοηθήσω τα άτομα που συμμετείχαν να γνωρίσουν το Μοναστηράκι Δράμας όπως θέλω εγώ. Δεν ξέρω αν κατάφερα να αντεπεξέλθω, πάντως το προσπάθησα.

Βλέπω πολλά νέα παιδιά στον χώρο μας, με πολύ όρεξη να κάνουν πράγματα και να ψάχνονται συνεχώς κι αυτό είναι ελπιδοφόρο. Ακόμη και άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας, που είχαν συνηθίσει σε έναν άλλον τρόπο παρουσίασης και δουλειάς, έχουν μπει κι αυτοί στη διαδικασία για ανανέωση .. 

Βλέποντας την πορεία σας όλα αυτά τα χρόνια σαν χοροδιδάσκαλος, ποιες αλλαγές εντοπίζετε στον τομέα της ελληνικής παράδοσης; Εσείς, προσωπικά, έχετε αλλάξει γνώμη ή τρόπο σκέψης λόγω εμπειρίας; Εντοπίζετε λάθη που μπορεί να έχετε κάνει στο παρελθόν;

Πάρα πολλά! Κανείς δεν τα ξέρει όλα όταν ξεκινάει να διδάσκει. Πρέπει να μην είσαι κλεισμένος στον εαυτό σου, να δέχεσαι κριτική ακόμη και από τους μαθητές σου και από τον κόσμο, να βλέπεις τα πράγματα πιο σφαιρικά κι όχι μονόχνωτα. Στην δική μου περίπτωση με βοηθάει πολύ η γνώμη της συζύγου, η οποία δεν είναι από τον χώρο, δεν ασχολείται πολύ με τα παραδοσιακά. Γιατί η αλήθεια είναι ότι εμείς, που μας αρέσει όλο αυτό, το βλέπουμε με πάθος, οπότε όλα μοιάζουν ωραία, δεν σημαίνει όμως ότι είναι και σωστά. Ένας άνθρωπος λοιπόν που είναι απ’ έξω, στα λέει πιο αντικειμενικά, οπότε σε προσγειώνει και σε συμβουλεύει κατάλληλα. Και οι μαθητές μου με βοηθάνε πάρα πολύ, είναι αυτό που λέγαμε στην σχολή, το λεγόμενο feedback, η ανατροφοδότηση: και θα δώσεις και θα πάρεις πράγματα. Είχα σπουδαίους καθηγητές στην σχολή, τον κ.Δήμα, τον κ.Τυροβολά, τον κ.Σπηλιάκο, τον κ.Καρφή, τον κ.Κάρδαρη, τον κ.Ρουμπή, με τους οποίους έχω ακόμη πολύ καλές σχέσεις και μου έδωσαν την πρώτη ώθηση ώστε να επιλέξω το συγκεκριμένο αντικείμενο.

Στην αρχή, μπαίνοντας στην αίθουσα διδασκαλίας, δεν ξέρεις τι θα σου τύχει. Προσπαθείς για το καλύτερο με αγάπη, αφοσίωση, μεράκι και σιγά σιγά και με την εμπειρία βελτιώνεσαι σαν δάσκαλος αλλά και σαν άνθρωπος. Πρέπει να δουλεύεις με συνείδηση προς τους μαθητές σου, που έρχονται να μάθουν κάτι από εσένα, αλλά και προς τους ανθρώπους που σε έχουνε διδάξει, να είσαι τίμιος. Την τιμιότητα, όπως την περιγράφει ο κ.Σπηλιάκος, ότι δηλαδή ο άνθρωπος αυτός που πας να καταγράψεις, σου άνοιξε το σπίτι του, την καρδιά του, σου έδωσε τον χορό του και στον χάρισε να τον πάρεις και να τον αντιγράψεις. Αυτό λοιπόν πρέπει να είναι όσο πιο τίμιο γίνεται. Μπορεί να μην έχεις τις ικανότητες. Κι εγώ μπορεί κάποιες περιοχές να μην τις κατέχω τόσο καλά, όμως προσπαθώ και μπαίνω σε αυτή τη διαδικασία, γιατί μου αρέσει και το αγαπάω και θέλω να το μεταδώσω στους μαθητές μου, στο 50%, όπως τους λέω. Το υπόλοιπο 50% είναι στο χέρι τους, να ψαχτούν, να πάνε στην περιοχή και να το γνωρίσουν από κοντά, να συναντήσουν τους ανθρώπους που έχω για πρότυπο, από τους οποίους έμαθα τον αντίστοιχο χορό.

Πλέον μπορούν να υπάρξουν πρωτοποριακές ιδέες στον χώρο μας; Υπάρχει περιθώριο για κάτι νέο σαν ίδεα που θα έφερνε έναν διαφορετικό αέρα στην ελληνική παράδοση ή θεωρείτε ότι λίγο εώς πολύ έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια για κάτι τέτοιο;

Στο ΤΕΦΑΑ που ήμουν, έμαθα πάρα πολλά πράγματα και μέσα από αυτήν την σχολή έχουν βγει πολύ καλοί δάσκαλοι. Άλλο όμως η διδασκαλία και άλλο η παρουσίαση, εγώ τα ξεχωρίζω αυτά τα δύο. Και βέβαια υπάρχουν περιθώρια για βελτιώσεις, γιατί υπάρχουν νέα παιδιά στον χώρο, άρα και νέα μυαλά και νέες ιδέες. Παράδειγμα πρόσφατο εκείνο της παράστασης «Το Ημερολόγιο» του Γιώργου Λιάρου. Ήταν μία από τις καλύτερες παραστάσεις που έχω δει ποτέ! Είχε εικόνες, χορούς, τραγούδια, σκηνοθεσία φοβερή, άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις και σε μένα και στους μαθητές μου που το παρακολουθήσαμε παρέα. Οπότε νομίζω ότι δεν έχουμε τελειώσει στον χώρο αυτό, έχουμε ακόμη πολύ ωραία πράγματα να δούμε. Επίσης, παρατηρώ ότι και άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας, που είχαν συνηθίσει σε έναν άλλον τρόπο παρουσίασης και δουλειάς, έχουν μπει κι αυτοί στη διαδικασία για ανανέωση. Είναι δημιουργία όλο αυτό και όποιος ασχολείται και το αγαπάει θα δημιουργήσει, δεν υπάρχει περίπτωση. Ένας άνθρωπος που δεν βαριέται κι έχει μεράκι και τ’ αγαπάει, πάντα θα έχει κάτι καινούργιο να δείξει. Βλέπω πολλά νέα παιδιά με πολύ όρεξη να κάνουν πράγματα και να ψάχνονται συνεχώς κι αυτό είναι ελπιδοφόρο. Και σε μένα έρχονται και ρωτάνε πράγματα και τους παροτρύνω να ψαχτούν και να τα κάνουν καλύτερα από εμένα. Κι αντίστοιχα, κι εγώ πάω και ρωτάω πώς έκαναν άλλοι κάτι που μου άρεσε, για να το αντιγράψω. Κι εγώ θα «κλέψω» ιδέες, γενικότερα δεν είμαι άνθρωπος που ζηλεύω, θαυμάζω όμως. Κι όταν θαυμάζω κάτι, θέλω να το μιμηθώ.

Όλα τα μεγάλα θέατρα και οι υπεύθυνοί τους ζουν σε μία άλλη πραγματικότητα, δεν συμβαδίζουν με την εποχή, γι’αυτό κι είναι υπερχρεωμένα όλα. Όταν ζητάνε 16.800€ ή 32.000€ την βραδιά, ακόμα και μεγάλα χορευτικά δεν έχουν τη δυνατότητα να πάνε .. 

Κατά πόσο πιστεύετε ότι έχουν αλλάξει οι τιμές ως προς την αμοιβή για ενοικίαση θεάτρων ή χώρων για εκδηλώσεις, για μουσικούς και άλλους συντελεστές λόγω κρίσης; Υπάρχει λογική αντιμετώπιση στις μέρες μας;

Στα θέατρα όχι, με εξαίρεση αυτό της Δόρας Στράτου. Έχω γυρίσει όλα τα θέατρα της Αθήνας και με σιγουριά μπορώ να σου πω ότι είναι πανάκριβα. Πέρσι κάναμε μία φιλανθρωπική εκδήλωση, όπως σου προανέφερα, και οι τιμές των θεάτρων ήταν απλησίαστες, ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση που ήταν για καλό σκοπό. Μιλάμε για τιμές απίστευτες. Πριν από 2-3 χρόνια έκανα την έρευνα μου και τα ποσά που άκουσα κυμαίνονταν από 8.000€-16.000€ την βραδιά, με άλλες τιμές τα Σαββατοκύριακα, χωρίς τις πρόβες μέσα και μάλιστα είχα πάει και συστημένος σε κάποια από αυτά. Και αναρωτιέμαι τι τιμές πρέπει να βάλεις στις συνδρομές και στα εισιτήρια για να αντεπεξέλθεις σε αυτές των θεάτρων και μάλιστα για μία παράσταση παραδοσιακών χορών, που συνήθως είναι δωρεάν ή τουλάχιστον έτσι την έχει συνηθίσει ο κόσμος; Ευτυχώς βρέθηκαν ο κ.Άλκης Ράπτης, ο κ.Στέργιος Θεοχαρίδης, που μας παραχώρησαν το Θέατρο Δόρα Στράτου καλύπτοντας ουσιαστικά μόνο τα λειτουργικά τους έξοδα και πραγματοποιήσαμε την εκδήλωση “Χορεύουμε για τη ζωή”. Το μέρος όπου βρίσκεται το θέατρο της Δόρας Στράτου είναι εξαιρετικό και με ανθρώπους που μπορούμε να συνεργαστούμε, νιώθουμε σαν στο σπίτι μας εκεί και τους ευχαριστούμε πάρα πολύ. Είναι πολύ καινοτόμο αυτό, ν’ ανοίξει ένα τέτοιο θέατρο τις πόρτες του για μικρούς συλλόγους σαν εμάς, που παλεύουμε με την οικονομική κρίση και με ένα σωρό άλλα πράγματα. Εγώ αισθάνομαι ευγνώμων προς αυτούς τους ανθρώπους.

Όλα τα άλλα μεγάλα θέατρα και οι υπεύθυνοί τους ζουν σε μία άλλη πραγματικότητα, δεν συμβαδίζουν με την εποχή, γι’ αυτό κι είναι υπερχρεωμένα όλα. Όταν ζητάνε 16.800€ ή 32.000€ την βραδιά, ακόμα και μεγάλα χορευτικά δεν έχουν τη δυνατότητα να πάνε. Καλό θα ήταν λοιπόν να χαμηλώσουν τις τιμές τους και το κυριότερο ν’ αλλάξουν τη νοοτροπία τους απέναντι στον παραδοσιακό χορό και την μουσική. Γιατί ξέρετε, έχουν στο μυαλό τους κάπως συγκεκριμένα τις παραστάσεις παραδοσιακών χορών. Το αγαπάμε αυτό που κάνουμε γιατί αφορά την πατρίδα μας και πολλοί που έρχονται να μας παρακολουθήσουν και να ακούσουν αυτή τη μουσική, κλαίνε και ανατριχιάζουν από τις αναμνήσεις που τους ξυπνάει. Δηλαδή τα θέατρα αυτά δεν θέλουν να φιλοξενήσουν τέτοιες παραστάσεις οι οποίες ξυπνούν τέτοια συναισθήματα; Είναι τυχαίο που εκπομπές όπως “Το Αλάτι της γης” ή το “Ελλήνων δρώμενα” έχουν μεγάλες τηλεθεάσεις; Είναι δουλειές περιποιημένες, με απίστευτη σκηνοθεσία, που πάνε την ελληνική παράδοση ένα βήμα μπροστά, γι’ αυτό και έχουν επιτυχία. Τώρα, όσον αφορά σε αυτό που με ρώτησες για τους μουσικούς, δεν μπορώ να σου απαντήσω, γιατί έχω μόνιμους συνεργάτες που καταλαβαίνουν τον πόνο μας να επιβιώσουμε σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς και έχουν ρίξει τις τιμές τους απίστευτα. Επίσης, κι όλοι οι άλλοι συντελεστές έχουν ξεπεράσει τους εαυτούς τους και έχουν ρίξει τις τιμές όσο δεν πάει, μόνο με τα θέατρα υπάρχει θέμα στα σίγουρα, όπως σου προείπα, αλλά εφόσον υπάρχει εκείνο της Δόρας Στράτου, δεν πειράζει.

Και τέλος, αν εσείς ήσασταν στη θέση του κοινού και δεν γνωρίζατε τίποτε άλλο παρά μόνο τον τίτλο, την αφίσα και το Δελτίο Τύπου της εκδήλωσης “Της Παναγιάς χορευτών αχνάρια” τι θα περιμένατε να παρακολουθήσετε; Ποιες προσμονές και “απαιτήσεις” θα είχατε;

Κάτι το οποίο δεν θα ήταν “μία από τα ίδια”. Δηλαδή, επίδειξη χορών και φορεσιών. Θα περίμενα να δω κάτι που να έχει μία βάση και ένα υπόβαθρο, μια ουσία. Πχ. παρουσίαση ενός πανηγυριού έξω από μία εκκλησία, μιας και είναι πανηγύρι της Παναγιάς. Αυτό θα ήθελα να δω, κάτι που να μου κεντρίσει το ενδιαφέρον, μια παράσταση θεατρο-μουσικοχορευτική.

Επιμέλεια Συνέντευξης
Φλώρα Πατρίκη, Θεολόγου Άννα

Σύλλογος

Σχόλια Χρηστών

x

Δείτε Επίσης

Ο Νίκος Οικονομίδης και η Κυριακή Σπανού στο Τόποι & Τρόποι

O Νίκος Οικονομίδης και η Κυριακή Σπανού παρέα με τον Πάνο Βέργο, μας έπαιξαν live για το κοινό του Τόποι & Τρόποι! Δείτε τη συνέντευξη και το αντίστοιχο απόσπασμα.